غیرمتمرکز بودن صرافی ها تا چه حد واقعیت دارد؟

به گزارش واحد ترجمه گذارنیوز، مدتی است که غیرمتمرکز بودن و تمرکز زدایی تبدیل به واژه ای محبوب برای اشاره به ویژگی های محصولات و خدمات در فضای رمزارز ها شده است. با این حال ارائه تعریفی دقیق برای طبقه بندی این محصولات و سرویس ها همچنان مورد بحث است. ابزارهای مالی، صرافی ها و بلاکچین های متعددی وجود دارند که مدعی غیرمتمرکز بودن هستند، اما ویژگی های متمرکز بودن در زیرساخت های آنها مشهود است.

بعنوان مثال، اخیرا بایننس دِکس (Binance DEX) یا همان نسخه غیرمتمرکز صرافی بایننس، دسترسی کاربران آمریکایی و 28 کشور دیگر را مسدود نمود. اقدامی که مغایر با ادعای غیرمتمرکز بودن است و باعث شده است عملکرد این صرافی مورد بررسی موشکافانه قرار بگیرد.

آیا بایننس دکس غیرمتمرکز است؟

برای پاسخ به این سوال رایج که آیا بایننس دکس (Binance DEX)یک صرافی غیرمتمرکز است یا خیر، چهارچوبی را طراحی نموده ایم که به ما کمک می کند صرافی ها را بر اساس میزان غیرمتمرکز بودن، طبقه بندی کنیم. به همین منظور، تعدادی از محبوب ترین صرافی های فعال در حوزه رمزارز ها را انتخاب کرده و به بررسی عملکرد آنها پرداختیم.

معیار ما برای قرار دادن صرافی ها در این لیست، قابلیت تسهیل فرایند مبادله دو رمزارز مختلف و همینطور شناخته شدن آن بعنوان یک صرافی بوده است.

در تصویر زیر، قرار گرفتن صرافی ها، در دسته بندی های مختلف را مشاهده می نمایید.

عوامل موردنظر ما برای ارزیابی میزان غیرمتمرکز بودن صرافی ها عبارتند از:

• در اختیار داشتن سرمایه کاربران
• نیاز به احراز هویت یا کِی وای سی (KYC)
• کنترل تراکنش ها
• سانسور کردن دسترسی ها
• تسویه
• تطبیق سفارش خرید و فروش یا اُردر مچینگ (Order Matching)
• نقدینگی
• زیرساخت
• توسعه

طبقه بندی ها

• متمرکز (Centralized)

این صرافی ها کنترل دارایی های کاربران را در اختیار داشته و از کاربران درخواست می کنند تا مدارک هویتی خود را ارائه نمایند. همچنین علاوه بر قابلیت کنترل و عدم شفافیت در نمایش دسترسی ها، می توانند تطبیق سفارشات، نقدینگی و تسویه حساب با استفاده از منابع داخلی را نیز مدیریت نمایند. در نتیجه زیرساخت این صرافی ها متمرکز است.

• غیر حضانتی یا نان-کاستِدیال (non-custodial)

این صرافی ها به هیچ عنوان کنترل و حضانت دارایی های کاربران را در اختیار نگرفته و اصولا تسویه درون زنجیره ای دارند. گرچه در مواردی از کاربران میخواهند تا اطلاعات هویتی خود را ارائه نمایند.

• کنترل کننده تراکنش ها یا پِرمیشِند (Permissioned)

این صرافی ها علاوه بر عدم کنترل و در اختیار گرفتن دارایی کاربران، اصراری بر احراز هویت نیز ندارند.

با این حال قادر به برگرداندن تراکنش ها هستند و می توانند هویت کسانی که به سرویس ها دسترسی دارند را سانسور و مخفی نمایند.

• عدم کنترل تراکنش ها یا پِرمیشِنلِس (Permissionless)

صرافی هایی که در این دسته قرار میگیرند، دارایی کاربران را کنترل نمی کنند. همچنین احراز هویت و ارائه مدارک شناسایی الزامی نبوده و قابلیت برگرداندن و کنترل تراکنش ها را نیز ندارند. اما میتوانند محدودیت هایی را در مورد توکن های قابل معامله و اینکه چه کاربرانی به خدمات دسترسی داشته باشند، ایجاد کنند.

• آفچین یا برون زنجیره ای (off-chain)

این گونه صرافی ها ضمن عدم کنترل دارایی کاربران و عدم نیاز به احراز هویت، تراکنش ها را نیز کنترل نکرده و دسترسی های موجود را سانسور نمی کنند. استخرهای نقدینگی و همچنین تطبیق سفارشات یا اُردر مچینگ در این صرافی ها بصورت برون زنجیره ای و آفچین هستند.

• آنچین یا درون زنجیره ای (on-chain)

عموما توسعه دهندگان رمزارز ها، این دسته را بعنوان DEX واقعی در نظر دارند. ویژگی های این صرافی ها عبارتند از عدم کنترل دارایی کاربران، عدم احراز هویت، عدم کنترل تراکنش ها،  عدم سانسور دسترسی ها، و درون زنجیره بودن نقدینگی، تطبیق سفارش و تسویه.

• غیرمتمرکز

در یک DEX کاملا غیرمتمرکز، توسعه و زیرساخت ها نیز باید کاملا غیرمتمرکز باشند. استفاده‌ی متامَسک (MetaMask) از اینفیورا (Infura) و همچنین تیم های توسعه دهنده ای که به تعداد کمی از اعضای خود وابسته هستند، موانعی به شمار میروند که باعث شده اند هیچ یک از DEX ها بطور کامل غیرمتمرکز نباشد.

* شِیپ شیفت (ShapeShift) حضانتی است

علیرغم اینکه صرافی ShapeShift در تبلیغات، خود را غیرحضانتی معرفی میکند، اما نکته ای وجود دارد که نشانگر کنترل آن بر دارایی کاربران است. فرایند سواپ (swap) در این صرافی به این صورت است که در ابتدا، ShapeShift توکن کاربر را بعنوان پرداخت پذیرفته، و سپس معادل آن از یک توکن دیگر، با استفاده از موجودی خود پرداخت می نماید. این فرایند بدان معناست که کاربران پس از انتقال توکن خود به صرافی، باید به آن اعتماد نموده و امیدوار باشند تا معادل توکن مورد نظر خود را دریافت نمایند.

اما ادعای ShapeShift در مورد غیرحضانتی بودن تا حدودی صادقانه است،چرا که برخلاف صرافی های متمرکز (CEX)، کاربران مجبور به واریز رمزارز خود به یک کیف پول گرم یا هات ولت (Hot Wallet) نیستند و همین امر باعث شده تا فرایند تراکنش کمتر متمرکز باشد.

* بایننس DEX، یک صرافی کنترل کننده است (Permissioned)

باتوجه به یافته های سیستمِ دسته بندی ما، صرافی بایننس DEX در دسته صرافی های Permissioned قرار میگیرد.

از آنجایی Binance DEX فاقد کد متن باز فول نود (Full Node)است، کنترل کامل بلاکچین برعهده صرافی بایننس بوده و نمی توان از پشت پرده آن اطلاع چندانی پیدا کرد. تا زمانی که شفافیت این موضوع بیشتر نشود، نمیتوان Binance DEX را بعوان یک صرافی غیرمتمرکز به حساب آورد.

اگرچه در حالت ایده آل، یک DEX باید دارای شفافیت و قابل درسترسی برای همه باشد، شرکت های پیشرو در فضای بلاکچین باید بکوشند تا از موانع قانونی که موجب تهدید پایداری و ثبات آن ها می شود اجتناب کنند.

استفاده از فناوری های متمرکز، راهی مطمئن برای منعطف بودن در برابر این موانع قانونی غیرقابل پیش بینی هستند.

….

 

 

* برای اینکه یک DEX بتواند در شبکه توتِل (Totle) قرار بگیرد، باید فرایندی خالص و بدون دخل و تصرف داشته باشد. یعنی اینکه عملیات سواپ بدون دخالت یک واسطه ی متمرکز  و بدون کنترل تراکنش ها و کاملا Permissionless صورت گیرد.

با این تفاسیر، فقط DEX هایی که در رده Permissionless و بالاتر قرار بگیرند شامل خدمات Totle خواهند بود.

از این پس، ساخت برنامه ها بر روی DEX ها راحت خواهد بود

Totle با ایجاد نقدینگی غیرمتمرکز، به توسعه دهندگان کمک می کند تا بتوانند با تمرکز هرچه بیشتر، محصولات غیرمتمرکز قدرتمندی بسازند که در آینده جایگزین راهکارهای متمرکز شوند.

ما ضمن گردآوری ویژگی های بهترین DEX ها در صنعت رمزارز ها، یک رابط برنامه نویسی یا اِی پی آی (API) را طراحی نموده ایم که بطور خودکار، سفارشات را به بهترین قیمت های موجود متصل می نماید.

Totle غیرحضانتی، همتا به همتا و شفاف بوده و نیازی به احراز هویت یا KYC ندارد.

 

 

مترجم: حسن نصیری

منبع: Medium.com