97 درصد معامله گران ایرانی در بازار «فارکس» ضرر می کنند

گذارنیوز – بازار تبادل ارزهای خارجی با به طور مختصر فارکس (FOREX)، یک بازار غیر متمرکز بوده و افراد معامله گر در هر دو حالت کاهشی بودن یا افزایشی بودن ارزها و بازار، می توانند کسب سود کنند.

در بازار فارکس، معامله گران بر حسب شناختی که از ارزهای معروف و کمتر شناخته شده دنیا دارند و با ارزیابی تحولات و نوسانات آنها، می توانند به معامله بپردازند و در صورت پیش بینی درست تحولات ارزهای رایج در دنیا، درآمدهای سرشار و حتی ده ها برابر سرمایه خود کسب کنند و در مقابل، با تحلیل های اشتباه، یک دفعه همه سرمایه آنها در این بازار بر باد برود.

در گفت و گوی «گذار نیوز» با مهدی طَرقی (تحلیلگر بازارهای مالی و فارکس)، وضعیت سودآوری در بزرگ ترین بازار مالی جهان و قابلیت های معامله گران ایرانی در کسب سود از این بازار، بررسی شده است.

*در داخل کشور ما، بازارهای مالی مختلفی وجود دارد و هر کدام هم، مشخصات و محدودیت هایی دارند. فرضاً بازار سهام، فقط در چند ساعت از شبانه روز فعالیت می کند. جنابعالی به عنوان تحلیلگر بازارهای مالی، وضعیت و ویژگی های بازارهای مالی ایران را چگونه ارزیابی می کنید و این نوع بازارها چه مشخصاتی دارند؟
-به طور کُلی، بنده بازارها را به دو دسته تقسیم می کنم. در برخی بازارها، فقط باید ترید انجام شود و در بعضی بازارها، باید سرمایه گذاری کرد. برای مثال، ماهیت بازاری مثل بورس ایران یا بازار ارزهای دیجیتال، سرمایه گذاری بلند مدت است.
کسانی که با دید سود روزانه گرفتن، وارد این بازارها می شوند، مسیر اشتباهی را می روند و نهایتاً در این نوع بازارها متضرر می شوند. من شخصاً هر سه بازار را می پسندم و خودم بیش تر در بورس ایران و فارکس، کار می کنم.
از طرف دیگر، با ارزهای دیجیتال، ارتباط برقرار نمی کنم. البته ما در مجموعه خودمان، افرادی داریم که در حوزه ارزهای دیجیتال هم، فعالیت می کنند. ما سود ترید فارکس خودمان را در بازارهایی مثل بورس ایران یا ملک و این نوع موارد، سرمایه گذاری بلند مدت می کنیم.
هر دو بازار، بازارهای جذابی هستند. بازار بورس ایران، محدودیت های زمانی دارد ولی بازار فارکس از بامداد روز دوشنبه باز می شود و تا آخر شب جمعه، فعال است.
بنده، بورس ایران را خیلی دوست دارم ولی جزو معدود نفراتی بودم که سوخت نقدینگی سرمایه گذاران در بورس ایران را اعلام کردم. چون در یک مقطع زمانی دیدم، بانک مرکزی به اندازه عددی که در بورس ایران جا به جا می شود و موجودی مردم در بورس ایران جا به جا می شود، اسکناس ندارد. به همین دلیل اعلام کردم که زمان سیو سود است و این بازار، به یک استراحت نیاز دارد.

*مطرح کردن این موضوع، دقیقاً در چه زمانی بود؟
-فکر می کنم یک ماه یا 45 روز قبل از این بود که همه نمادهای بورسی، در صف فروش قرار بگیرند. بنده دو موضوع مشخص را اعلام کردم که یکی سوخت نقدینگی در بورس ایران بود و یکی هم سوخت نقدینگی در بازار ارزهای دیجیتال بود.
البته تاریخ و همه مستندات این تحلیل ها وجود دارد. هر چند که این نوع تحلیل ها، یک تشخیص معمولی بوده و پدیده عجیب و غریبی نیست.

*در سال های 1397 و 1398، بورس ایران رشد زیادی را تجربه کرده بود و در سال 1398 شاخص بورس تهران حدود 190 درصد رشد کرده بود. در سال سوم که سال 1399 بود شاخص بورس سه برابر شد ولی دچار ریزش بزرگ شد.
با توجه به این که رشد بورس تهران، در سه سال پیاپی اتفاق افتاده بود، می شد نتیجه گیری کرد که زمان سقوط و ریزش فرا می رسد؟
-قطعاً همین طور بوده و هر بالا رفتن و رشدی، نیاز به یک اصلاح دارد. به هر حال، بازار بعد از یک مدت رشد مستمر، نیاز به استراحت و ریکاوری دارد. آن رشدهای زیادی که در بورس اتفاق افتاد، غیر منطقی بود.
متاسفانه مقامات دولت آقای روحانی، در آن زمان نیاز به سرمایه داشتند و با تحریک و ترغیب مردم به سمت بورس، این بازار را به آن شکل حرکت دادند.

*در کنار تشویق مردم به بورس توسط دولت، نقش آماتورها چطور بود که به این بازار آشنا نبودند و آمده بودند در مدت کوتاهی سود زیادی کسب کنند و این افراد چقدر در هیجانی شدن بازار و غیر متعادل شدن آن تاثیر داشتند؟
-بزرگان بازار، اصطلاحات خاصی دارند و از جمله می گویند تعداد کمی در بازار، گرگ وجود دارد و عمده نفراتی که وارد بازارهای مالی می شوند، حکم گوسفند دارند. این گوسفندها، در نهایت ضرر می کنند.
بزرگان بازار، تلاش می کنند کاربران تازه کار را به موضوعی به اسم «سود مرکب» ترغیب کنند ولی سود مرکب، یک دروغ است. این دروغ، فقط به این دلیل تبلیغ و ترویج می شود که آن گوسفندها پروار شوند و از بازار فرار نکنند.
وقتی که گوسفندها پروار شوند، به اصطلاح سَرِ آنها را می بُرند و البته باید سر این گوسفندها بُریده شود. چون گوسفندها پروار شده اند که این اتفاق برای آنها رخ بدهد. هر چند که این اتفاق، در همه بازارها رخ می دهد و فقط بحث بورس ایران نیست. در بازار ارزهای دیجیتال، همین اتفاق رخ داد.
فردی که نمی داند چه زمانی باید سیو سود (ذخیره کردن سود) کند و چه زمانی باید پول خودش را برداشت کند، قطعاً محکوم به این است که در این بازارها، ذبح شود. این اتفاق، به طور عمومی در همه بازارها رخ می دهد و لازمه موفقیت در بازارهای مختلف، این است که افراد و سرمایه گذاران، آموزش ببینند.

*در بورس ایران، محدودیت هایی در معاملات و بازار وجود دارد و سرمایه گذاران خُرد، به نوعی تحت حمایت هستند. در سال های گذشته، بورس ایران، به خاطر محدودیت دامنه نوسان قیمت، یک دفعه بازار دچار ریزش شدید نمی شد. در مقابل و در بازارهای بین المللی مثل فارکس محدودیت های خاصی از این قبیل وجود ندارد.
در فارکس سرمایه گذاران و فعالان بازار ممکن است یک دفعه دچار ضرر اساسی شده و همه سرمایه خودشان را از دست بدهند. با توجه به این که فارکس، بزرگ ترین بازار مالی جهان است، آشنایی های ایرانی با این بازار بزرگ از چه زمانی شروع شده و از چه زمانی فعالیت ایرانی ها در این بازار بزرگ رونق گرفت؟
-حدود 16 سال است که بنده، با بازار فارکس آشنا هستم و خودم و برادرم، در این بازار فعالیت می کنیم. فارکس یک بازار شناخته شده برای قدیمی ها بود ولی رونق گرفتن آن در ایران، بعد از این بود که مردم در بازار بورس ایران ضرر کردند و به دنبال این رفتند که یک بازار جایگزین پیدا کنند.
افراد زیادی، وارد بازار ارزهای دیجیتال شدند و افراد زیادی نیز، به سمت بازار فارکس آمدند. البته هر دو گروه، باز هم باختند چون اصلاً علم و تجربه نداشتند و منطقی در کار کردن آنها نبود. در نتیجه، هر دو گروه سرمایه خودشان را از دست دادند.
به نکته خوبی اشاره کردید که بازار بورس ایران، دامنه نوسان دارد. با این محدودیت، سرمایه آدم ها به زودی از بین نمی رود و سوخت نمی شود ولی بازار فارکس، یک بازار نامحدود است. در این بازار، خود فرد باید برای خودش محدودیت بگذارد.
در ایران، مسئولان سازمان بورس محدودیت تعیین کرده اند ولی در بازار فارکس، اگر یک فرد معامله گر برای خودش محدودیت نگذارد، قطعاً در این بازار می بازد. این همان اتفاقی است که در بازار فارکس رخ داد و در بازار ارزهای دیجیتال هم مشاهده شد.

*خاصیت بیت کوین و ارزهای دیجیتال این طور است که در دراز مدت روند قیمت، همیشه رو به رشد بوده. بیت کوین در ابتدا هیچ ارزش و قیمتی نداشته ولی در ماه های قبل تا 68 هزار دلار افزایش پیدا کرد. الان بیت کوین، فعلاً بخش زیادی از ارزش خود را از دست داده ولی فعالان این بازار به صعود این نوع ارزها امیدوارند.
آیا همین خاصیت و وجه را می شود به عنوان یک وجه تفاوت بین بازار ارزهای دیجیتال با بازار فارکس بدانیم؟
-بازار بورس ایران و بازار ارزهای دیجیتال و حتی شاخص های بورسی داو جونز و نزدک، محکوم به رشد هستند. به خاطر همین موضوع، افراد باید در این بازارها دید سرمایه گذاری داشته باشند.
در این بازارها، باید اقدام به خرید کرد و آن را رها کرد تا رشد کند. این بازارها مثل، بازار ملک است و کسی که زمین می خرد، هر روز درباره میزان افزایش قیمت آن سوال نمی کند یا هر روز زمین را خرید و فروش نمی کند. چرا که در این بازارها، باید دید بلند مدت داشت.
در حالی که در بازار فارکس، افراد باید ترید (معامله) کنند. متاسفانه برخی افراد، به این نوع تفاوت ها توجه ندارند و نمی دانند به چه دلیل وارد بازار شده اند. هر فرد باید اول بداند که ماهیت بازارها چگونه بوده و مناسب سرمایه گذاری است یا ترید.
تنها بازاری که ماهیت آن برای ترید مناسب بوده، بازار فارکس است. همه بازارهای دیگر، ماهیت سرمایه گذاری بلند مدت دارند و افراد در این نوع بازارها باید دید بلند مدت 5 ساله باشند.

*در بازار ارزهای دیجیتال و در همین سه ماه اخیر، قیمت ارزها به طور مرتب در حال بالا رفتن و پایین رفتن بوده و بیت کوین بین محدوده های 26 هزار تا 47 هزار دلار در نوسان بوده.
آیا مهارت خاصی می خواهد که افراد بتوانند در زمینه بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال، نوسان گیری کرده و سود کنند که در این حالت شبیه بازار فارکس می شود؟
-من نوسان گیری در بازار ارزهای دیجیتال را پیشنهاد نمی کنم ولی اگر فردی می خواهد نوسان گیری کند، بهترین جا برای نوسان گیری، بازار فارکس است. بنابراین، باید در بازار مناسب خودش، باید نوسان گیری را انجام داد.
ماهیت بازار فارکس، ترید کردن بوده و افراد علاقه مند به ترید، باید به این بازار بروند. چرا این افراد، باید در بازار ارزهای دیجیتال ترید کنند؟ متاسفانه آدم هایی که وارد این بازارها می شوند تجربه کافی ندارند و وقتی یک مقدار دچار ضرر می شوند، می ترسند. در نتیجه، دارایی خودشان را با ضرر می فروشند.
در حالی که اگر یک فرد، دید سرمایه گذاری داشته باشد، می تواند دارایی خودش را نگه دارد. در مجموع، متاسفانه افراد زیادی، وارد بازارهایی می شوند ولی هیچ تخصصی در آن بازارها ندارند.

*بازار فارکس، وضعیت پیچیده تری دارد ولی بازار ارزهای دیجیتال، یک مقدار سادگی دارد و به اندازه فارکس و بازارهای آتی پیچیدگی ندارد. قبول دارید که معامله کردن در فارکس، پیچیدگی های زیادی دارد؟
-بازار فارکس، محل کار کردن بانک های بزرگ جهان است. قطعاً فارکس، ریسک بالاتری دارد ولی سود بهتری هم دارد. این بازار، برای ترید است و نه برای سرمایه گذاری.
بنده به کسانی که دوست و آشنا هستند همیشه توصیه می کنم که سود خودشان در بازار فارکس را به بازار ارزهای دیجیتال ببرند یا سود فارکس خودشان را به بازار بورس ایران ببرند و آن را در یک جای خوب رها کنند.
به خاطر مسائلی مثل شیوع ویروس کرونا یا جنگ روسیه و اوکراین یا زمانی که اتفاقات و تنش های نامناسبی در دنیا رخ می دهد، قیمت ها دچار ریزش می شوند. در این حالت، افراد باید خریدار نمادهای بورسی باشند و مطمئن باشند این نمادها سودآور خواهند شد.
در هر بازاری، قیمت های مناسب برای خرید پیدا می شود و در ارزهای دیجیتال هم، اگر فردی قصد سرمایه گذاری دارد، باید در محدوده مناسب اقدام به خرید کند. این طور نباید باشد که افراد در محدوده 60 هزار دلاری یا 68 هزار دلاری، اقدام به خرید بیت بیت کوین کنند.

*در بازار فارکس، به عنوان بزرگ ترین بازار مالی جهان، حجم معاملات روزانه ای بیش از 6 هزار میلیارد دلار دارد. این بازار، چطور اینقدر بزرگ شده و تا این حد این حجم از معاملات در آن انجام می شود؟
-بازار فارکس، بازاری است که بانک های مرکزی دنیا روی کارنسی های خودشان کار می کنند تا ارزشمند شود. حتی بحث های اقتصادی را با ارزش کارنسی (ارز و پول) در بازار فارکس، بالا و پایین می کنند.
در کشورهای دیگر، افزایش و کاهش نرخ بهره با دقت انجام می شود، ولی در ایران بدون دقت کافی، نرخ بهره یا سود بانکی انتخاب می شود و در برخی سال ها، همیشه رقم ثابتی است. در حالی که نرخ بهره، ارزش یک پول یا ارز را کم یا زیاد می کند.
زیاد بودن ارزش یک ارز، باعث می شود صادرات آن کشور دچار مشکل شود و میزان واردات به آن کشور افزایش پیدا کند.
دلیل رشد و بزرگ شدن فارکس، این است که بانک های بزرگ در این بازار مشغول معامله هستند. بازار فارکس، یک صرافی بین المللی و همه نمادها معامله می شوند یعنی ارزش خود را با همدیگر جا به جا می کنند.
فقط چند کشور خاص هستند که پول آنها در این بازار، وجود ندارد. حتی لیر به عنوان پول ملی کشور ترکیه، در بازار فارکس معامله می شود. ترکیه کشوری است که اعتبار بالایی ندارد و در دنیا تاثیرگذار نیست ولی پول آن مثل پول روسیه، در بازار فارکس معامله می شود.

*بر اساس آمار سال های اخیر کارگزاری های آمریکا 70 درصد معامله گران در فارکس ضرر کرده و فقط 30 درصد از معامله گران این بازار سود کرده اند. این که 70 درصد ضرر کرده اند، عدد قابل توجهی است؟
-نظر من در این زمینه این است که درصد بازندگان بیش از 70 درصد بوده و بین 93 تا 95 درصد است. حتی می شود گفت 97 درصد کسانی که وارد این بازار می شوند، شکست خورده این بازار خواهند شد. این افراد، حکم همان گوسفندها را دارند و فقط بین 3 تا 7 درصد آدم های فعال در این بازار، سود می کنند. افراد حرفه ای که در بازار فارکس، سود می کنند قوانین این بازار را می دانند.

*بر چه اساس یا سند، اعتقاد دارید که 95 یا 97 درصد شکست می خورند و 3 درصد معامله گران سود می کنند؟
-بزرگان بازار، چنین باوری دارند، یعنی کسانی که در بازار فارکس هستند، می گویند 90 تا 95 درصد شکست خورده این بازار هستند. اکثر کسانی که وارد بازارهای مالی می شوند، با تحلیل های تکنیکال کار کرده یا با اندیکاتورها (نمودارها) کار می کنند.
در همان زمان که قرار بود بورس ایران بریزد ولی نمادها مثبت بودند، حتی رئیس جمهور هم می گفت از بورس حمایت می کنیم و بعضی تحلیلگران حتی رسیدن شاخص به 8 میلیون واحد را پیش بینی کردند.
در حالی که ابزارهای تحلیل تکنیکال و امثال آن، طراحی شده اند که به ذهن افراد معمولی، جهت بدهند و مثلاً اعلام شود که بخرید. این وضع باعث می شود که این افراد، همیشه قربانی بازار باشند و بزرگان بازار، با مطرح کردن همین ابزارها، افراد را به جهت مورد نظر هدایت می کنند.

*در مورد حوزه جهانی می گویید حتی تا 97 درصد معامله گران در فارکس، شکست می خورند. در مورد ایرانی ها وضعیت چگونه است؟
-فکر نمی کنم معامله گران ایرانی، از این قاعده خارج باشند. چون ایرانی ها برخلاف همه جای دنیا، ارزشی برای آموزش قائل نیستند و دوست دارند خودشان، همه چیز را تجربه کنند.
در حالی که در کشورهای دیگر، آموزش ترید، جزو رشته های دانشگاهی بوده و کسانی که آموزش می بینند، در بانک های بزرگ دنیا مشغول به کار می شوند. معمولاً بانک های دنیا، نفرات نخبه دانشگاه ها را استخدام کرده و وارد تیم خودشان می کنند.
متاسفانه در ایران، تعداد زیادی از مدرسان بازار فارکس، خودشان اصلاً تریدر نیستند و هیچ سندی برای تریدر بودن خودشان ندارند. شاید یک یا دو درصد مدرسان ایرانی، بتوانند در مورد تریدر بودن خودشان، سند ارائه کنند.

*بازار فارکس، بازاری است که به طور 24 ساعته در پنج روز اول هفته از تقویم میلادی، فعال است. این بازار، «ضریب اهرمی» دارد و کارگزاری های فارکس می توانند ده ها برابر سرمایه اولیه یک فرد، به او اعتبار بدهند. اگر او موفق عمل کند ده ها برابر سرمایه خودش، سود می کند و اگر موفق نباشد کل سرمایه خودش را از دست می دهد.
در وضعیت فعلی، جنابعالی در مورد ایرانی هایی که آماتور بوده یا آموزش زیادی ندیده اند، توصیه می کنید که به راحتی وارد بازار فارکس نشوند؟
-فارکس، جای افراد حرفه ای بوده و این بازار، جایی برای کسانی نیست که حداقل یک سال تجربه ندارند. ورود افراد بی تجربه، قطعاً با شکست همراه است و بدون شک، شکست می خورند.
فردی که ادبیات این بازار را نمی داند و با این سیستم کار نکرده، اگر وارد این بازار شود شکست می خورد. من پیشنهاد نمی کنم فردی که تجربه مناسبی ندارد و از شخص مناسبی، آموزش درستی دریافت نکرده است، وارد این بازار شود.
این فرد، اگر وارد بازار پُر ریسک فارکس نشود، هم به خودش لطف می کند، هم به خانواده خودش لطف می کند و هم این که سرمایه مملکت، بی دلیل از کشور خارج نمی شود.