یک جان‌پناهِ اتمیِ خصوصی، چند؟… از ۱۳ دلار تا ۱۸ میلیون دلار!
تحریریه‌ی گذارنیوز:
سوسک‌ها تنها موجوداتی بودن که در بمباران اَتمی هیروشیما زنده موندن. علت این مقاوت شگفت‌انگیز ، متابولیسم بسیار آهسته‌ی سوسک‌ها نسبت به انسان‌ها بود. این ویژگی به سوسک‌ها این فرصت رو می‌داد که تا ۶۴۰۰ واحد، تشعشعات رادیواکتیو رو تحمل کنن و زنده بمونن. متأسفانه یا خوش‌بختانه ما سوسک نیستیم. همه‌ی ما با این ترس زندگی می‌کنیم که یک روز دعوای بین اَبرقدرت‌ها جدی بشه و اون دستی که نباید؛ کلیدرو فشار بده!
وقتی امریکا روی شهر هیروشیما بمب اَتم انداخت، تا شعاع چند کیلومتری، هیچ جنبنده‌ای زنده نموند. تمام اکسیژن شهر صرف سوختن بمب شد و آدم‌ها بر اثر عطش و حرارت بمب، جون‌شونو از دست دادن. دیدن فاجعه‌ی اَتمی ژاپن باعث شد خیلی‌ها دست‌ِ پیش بگیرن و دنبال راه‌حل بگردن. یه راه‌حل که خیال اونا رو راحت کنه و بدونن قرار نیست بر اثر انفجار یه بمب اَتمی، پوست تن‌شون آب شه، به خاطر تشعشعات رادیواکتیو سرطان بگیرن و تا چندین نسل بچه‌های آسیب‌دیده به دنیا بیارن. یکی از این راه‌حل‌ها، ساخت جان‌پناه‌های اَتمی بود. جان‌پناه‌هایی که می‌تونستن اُمیدی برای زنده موندن در صورت انفجار اَتمی باشن.
تاریخچه جان‌پناه‌های اَتمی
در دهه‌ی ۵۰ و ۶۰ میلادی خیلی از جوامع شروع به ساخت جان‌پناه‌های اَتمی کردن تا از مردم‌شون در برابر وقوع احتمالی جنگ اَتمی محافظت کنن. جان‌پناه‌های اَتمی جوری ساخته می‌شدن که خطر تشعشعات رادیواَکتیو رو تا حد اَمنی کاهش بدن و مردم رو از بلایی که سرشون اومده، نجات بدن. درون این جان‌پناه‌ها غذا، آب به میزان زیاد و تجهیزات تصفیه‌ی آب ذخیره می‌شد. این جان‌پناه‌ها به تجهیزات تشخیص تشعشعات رادیواکتیو هم مجهز بودن و به دو دسته تقسیم می‌شدن:
دسته‌ی اول: جان‌پناه‌های عمومی
این جان‌پناه‌ها توسط دولت ساخته می‌شدن و ظرفیت داشتن تا چندین و چند هزار نفرو در خودشون پناه بدن. این جان‌پناه‌ها عمومی بودن و با علامت زرد و مشکی شناخته می‌شدن تا در صورت احتمال خطر حمله‌ی اَتمی، به اون‌جا پناه ببرن. امروزه این جان‌پناه‌های عمومی به حال خودشون رها شده‌ن و دیگه کسی اون‌ها رو مجهز نمی‌کنه.
دسته‌ی دوم: جان‌پناه‌های خصوصی یا خونوادگی
در زمان جنگ سرد، خیلی از خونواده‌ها تصمیم گرفتن جان‌پناه اَتمیِ شخصی داشته باشن. به این دلیل که جان‌پناه‌های عمومی، معمولا دور بودن و یا امکان داشت بیش‌ازحد شلوغ بشن. این جان‌پناه‌ها هیچ علامتی نداشتن و همگی مخفی بودن. چون امکان داشت همسایه‌ها متوجه‌شون شن و به‌شون هجوم بیارن.
این جان‌پناه‌های خونوادگی بر اساس قیمتی که داشتن به ۷ دسته تقسیم می‌شدن. ارزون‌ترین اون‌ها یه سنگر ساده‌ی ۱۳ دلاری بود و گرون‌ترینش یه جان‌پناه لوکس ۵ هزار دلاری که تخت‌خواب، تلفن، سرویس بهداشتی و سیستم تشخیص تشعشعات رادیواکتیو داشت. خانواده‌هایی هم که از پس هزینه‌ها برنمی‌اومدن، زیرزمین خونه‌شونو به جان‌پناه تبدیل می‌کردن.
بعد از پایان جنگ سرد؛ جان‌پناه‌های اَتمی، چه خصوصی و چه عمومی از موضوعیت افتادن و صرفاً تبدیل به یادگاری از دوران جنگ سرد شدن. ترس از جنگ هسته‌ای برای مدتی فراموش شده بود تا این‌که پوتین به اوکراین حمله کرد و نوجوونای اوکراینی یه جنگ «تیک‌تاکی» به راه انداختن. اونا توی شبکه‌ی اجتماعی تیک‌تاک، زندگی‌شون توی جان‌پناه‌های اَتمی رو به اشتراک گذاشتن. اتفاقی که باعث شد ترس مردم جهان از بمب اَتمی زنده بشه.
معروف‌ترین جان‌پناه‌های آخرالزمانی
همون‌طور که گفتم، این جان‌پناه‌ها کاملا مجلل و البته انحصاری هستن و هرکسی از پس داشتن اون‌ها برنمیاد. جان‌پناه‌های زیر، معروف‌ترین و البته گرون‌ترین جان‌پناه‌هایی هستن که تابه‌حال ساخته شدن:
۱. جان‌پناه «آپیدوم»
این جان‌پناه توی کشور چک قرار داره و اطراف‌شو کوه‌های زیادی فرا گرفته‌ن. آپیدوم چیزی نزدیک به ۱۰ هزار متر مربع مساحت داره و مجهز به تمام امکانات کاری و تفریحی‌یه. درون این جان‌پناه زیرزمینی، مرکز اِسپا، زمین گلف، اِستخر شنا، باغی با نورِ شبیه‌سازی شده، اُتاق بیلیارد، سالن بدن‌سازی، بیمارستان، دندون‌پزشکی و کلّی امکانات دیگه وجود داره.
این جان‌پناه جوری ساخته شده که تا ۱۰ سال، به ساکنان خودش “بدون نیاز به محیط بیرون” خدمات بده و از اون‌ها در مقابل حملات هسته‌ای محافظت کنه. تو این جان‌پناه می‌تونین سینما برین و فیلم تماشا کنین؛ البته اگر توانایی پرداخت چیزی نزدیک به ۸ میلیون دلار داشته باشین!
۲. جان‌پناه «وی‌وُس یوروپا وان»
گروه «وی‌وُس» یکی از شرکت‌های ساخت جان‌پناه‌های زیرزمینی‌یه که توی چندین نقطه‌ی جهان جان‌پناه ساخته. این شرکت مدّعیه جان‌پناه‌هایی می‌سازه که می‌تونن ساکنان‌شونو از جنگ‌های هسته‌ای، جنگ‌های بیولوژیکی، سونامی‌های جهانی، تغییر قطب و خیلی بلاهای دیگه حفظ کنن.
«وی‌وُس یوروپا وان» شبیه یه قصر زیرزمینی‌یه که ۵۰۰ نفرو توی دل خودش جا می‌ده. این قصر در کوه‌های «روتنشتاین» آلمان بنا شده و ۳۰ هکتار زیربنا داره. این جان‌پناه، سوئیت آپارتمان‌های تخصصی‌یی داره که هر کدوم شامل آشپزخونه، حموم‌های مجلل، سالن بدن‌سازی و چیزهای دیگه‌ن. این آپارتمان‌ها درهای بتنی غیرقابل نفوذی دارن که امنیت ساکنان‌شونو حفظ می‌کنن. از همه جالب‌تر این‌که مجهز به ایستگاه قطار و هلیکوپتره تا در صورت نیاز ازشون استفاده بشه. این جان‌پناه از قبلی ارزون‌تره و با پرداخت ۲.۳ میلیون می‌تونین توش زندگی کنین.
۳. جان‌پناه «آپارتمان بقا»
این جان‌پناه در «کانزاس» و از بقایای یه سوله‌ی جنگی امریکایی در دوران جنگ سرد ساخته شده. این جان‌پناه به شکل پیچه و تا ۱۵ طبقه زیر زمین فرو رفته!… و علاوه بر این‌که امکانات رفاهی زیادی رو برای ساکنینش فراهم می‌کنه، ادعا کرده که می‌تونه در برابر بمبی “صد برابر قوی‌تر از بمب ناکازاکی” مقاومت کنه. توی این جان‌پناه حوصله‌تون سر نمی‌ره. می‌تونین سگ‌تونو ببرین گردش، تو میدون تیراندازی تمرین کنین، تنی به آب بزنین و حتی ورزش صخره‌نوردی انجام بدین.
این جان‌پناه می‌تونه به اندازه ۵ سال برق و آب موردنیازشو تأمین کنه. و کشت گیاهان به صورت «هیدروپونیک» یا همون «آب‌کِشت» انجام می‌شه تا ساکنان جان‌پناه از محصولات اونا استفاده کنن. نور آپارتمان‌ها جوری طراحی شده که از نور روز چیزی کم نداشته باشه.
یه نکته بامزه هم در مورد این جان‌پناه وجود داره. برخلاف توالت‌های فرنگی معمول، این جان‌پناه توالت‌های مجهز به آب داره و براشون دستمال توالت تعبیه نشده. حدس بزنین چرا؟… جواب این سوال توی یه حساب سرانگشتی نهفته‌س. اگه می‌خواستن به اندازه ۵ سال برای ۷۵ نفر دستمال توالت ذخیره کنن، باید یک طبقه رو صرف انبار کردن دستمال توالت می‌کردن!… که خب، با توجه به قیمت نجومی این آپارتمان‌ها کار معقولی نبوده.
برای این‌که صاحب پنت‌هوس این جان‌پناه [که احتمالا می‌شه نزدیک‌ترین طبقه به زمین] بشین، باید ۴.۵ میلیون دلار بپردازین. اما بقیه واحدها کمی ارزون‌تر هستن.
۴. جان‌پناه «دریاچه ترایدنت»
این جان‌پناه ۲۸۰ هکتار مساحت داره و شامل ۶۰۰ آپارتمان، زمین گلف، پیست اسلحه و ۱۲ باند فرود هلیکوپتره. این جان‌پناه بدترین سناریو رو هم در نظر گرفته و یه خزانه‌ی “دی‌اِن‌اِی” تدارک دیده تا اگر نسل‌مون از روی زمین پاک شد، دکمه‌ای برای شروع دوباره بازی وجود داشته باشه!
برای زندگی در این جان‌پناه باید چیزی حدود ۵۰۰ هزار تا ۱.۵ میلیون دلار بپردازین. البته اگه واجد شرایط‌شون باشین. چون به هرکسی فروخته نمی‌شه!
۵. جان‌پناه زیرزمینی «لاس‌وگاس»
برخلاف اکثر جان‌پناه‌های دیگه، ورودی این جان‌پناه با صخره‌ها استتار شده و خونه‌ای بالای این جان‌پناه قرار داره تا از اون محافظت کنه. طراحی داخلی این جان‌پناه به شکل طراحی‌های دوران جنگ سرده و با درخت‌های مصنوعی تزیین شده. این جان‌پناه یه مرکز اِسپا و یه استخر داره و نورش جوری تنظیم شده که هم تبدیل به نور روز بشه و هم نور شب. من که راستش از این یکی چندان خوشم نیومد چون طراحی داخلیش چنگی به دل نمی‌زنه. بااین‌حال اگه شما خوش‌تون اومده باید بابتش ۱۸ میلیون بپردازین.
۶. «خزانه‌ی جهانی بذر»
فرق این جان‌پناه با بقیه‌ی جان‌پناه‌های دیگه در اینه که برای حفظ جون آدم‌ها طراحی نشده!… بلکه ساخته شده تا از جون بذرها حفاظت کنه. همون‌طور که بمب اَتم، قاتل نسل انسان‌هاست، قاتل گیاهان هم هست. برای همین؛ بهتره از حفظ نسل اون‌ها غافل نشیم چون بدون گیاه‌ها، ما انسان‌ها هم وجود نخواهیم داشت. این جان‌پناه در دل کوه‌های نروژ و با کمک چند کشور دیگه ساخته شده و «چهار و نیم میلیون» نوع بذر رو در سه انبار خنک نگهداری می‌کنه. خنکای دل کوه هم کمک می‌کنه تنظیم دمای لازم برای حفظ بذرها راحت‌تر تأمین بشه.
اگه به اندازه‌ی کافی پول داشتین، کدوم جان‌پناه رو برای زندگی انتخاب می‌کردین؟
