رمزارزها چه تاثیری بر شرایط اقتصادی جامعه می‌گذارند؟
به گزارش واحد ترجمه گذارنیوز، رمزارزها بسیار فراتر از یک نوآوری مالی هستند، زیرا در اصل شکلی از پیشرفت اجتماعی، فرهنگی و فناوری است. رمزارزها به دلیل داشتن ویژگی‌های قابل دسترس، این پتانسیل را دارند که به شدت اقتصاد را تحریک کنند.
1. رمزارزها چه تاثیری بر اقتصاد می‌گذارند؟
رمز ارزها، ارزهای دیجیتالی هستند که با الگوریتم‌های رمزنگاری شده مدیریت می‌شوند. رمز ارزها انواع مختلفی دارند. بیت کوین (BTC) به احتمال زیاد معروف‌ترین رمزارز است، این در حالیست که تاکنون هزاران رمزارز دیگر پا به این عرصه گذاشته‌اند. رمز ارزها شامل استیبل کوین‌ها می‌شوند، استیبل کوین‌ها رمز ارزهایی هستند که به یک دارایی فیزیکی مانند اوراق بدهی یا کالاهایی مانند طلا پیوند خورده‌اند؛ که از آن جمله می‌توان به ارز فیات (fiat currency) اشاره کرد.
وقتی قیمت رمز ارزها در حال اصلاح است و شاخص ترس و طمع اوج می‌گیرد، بهتر است لحظه‌ای از بررسی نمودار قیمت‌ها دست بکشید و از فاصله‌ای دورتر به این موضوع نگاه کنید؛ به این بیندیشید که تاثیرات گسترده رمز ارزها فراتر از نوسانات روزانه قیمت آنها است.
همین الان نیز موارد استفاده از رمزارزها و فناوری‌هایِ بلاکچینِ زیربنای آنها، با سرعت سرسام‌آوری در حال افزایش است. امروزه تاثیر اقتصادی رمزارزها بر اقتصاد جهانی، حتی بخش‌های فرامرزی را تحت تاثیر قرار داده و مرزهایی را درنوردیده است که چندی پیش فتح آنها غیرممکن بود.
رمزارزها مانند هر ابزار یا فناوری دیگری، مزایا و معایبی دارند. تاثیرات مثبت رمز ارزها بسیار عمیق‌تر از آن چیزی است که در ظاهر به نظر می‌آید. بی‌شک یکی از بزرگترین مزایای رمزارزها، دسترس‌پذیر بودن آنها است؛ زیرا برای پرداخت یا دریافت یک رمزارز، هیچ نیازی به وجود اشخاص ثالث مانند بانک‌ها نیست.
بی‌شک وضعیت موجود سیستم مالی جهانی باعث ورشکستگی مالی افراد بسیاری در سراسر جهان شده است. به اینها، 1.7 میلیارد نفر جمعیتی را اضافه کنید که هیچ گونه حساب بانکی ندارند.
به همین دلیل به احتمال زیاد رمزارزها به دلیل قابلیت دسترسی، باعث ارتقای مشارکت مالی در سطح جهانی می‌شوند. امروزه بیش از یک میلیارد از این جمعیت محروم و فاقد حساب بانکی به تلفن همراه دسترسی دارند، این بدان معنی است که رمزارزها فرصت مناسبی برای جلب مشارکت مالی آنها به شمار می‌روند. به همین دلیل می‌توان ادعا کرد که رمزارزها ذاتاً برای اقتصاد نعمت هستند.
2. رمزارزها چگونه ما را از تاثیرات منفی تورم مصون می‌دارند؟
پاسخ به این سوال که آیا رمزارزها، و به طور خاص بیت کوین، می‌توانند محافظی در برابر تاثیرات منفی تورم محسوب شوند یا خیر، تا حد زیادی به موضع شما بستگی دارد. زیرا برخی ممکن است فقط استیبل کوین‌های دارای پشتوانه مناسب را انتخاب کنند.
اما در حالت کلی معمولاً رمزارزهایی مانند بیت کوین، به عنوان محافظ در برابر تورم در نظر گرفته می‌شوند. زیرا اعتقاد بر این است که عرضه محدود بیت کوین و ماهیت غیرمتمرکز آن، به افزایش ارزش بیت کوین‌های در دسترس و حتی آنهایی که هنوز استخراج نشده‌اند، کمک می‌کند.
در حال حاضر افت قیمت رمزارزها و افزایش نرخ تورم باعث شده که برخی با دیده تردید به تاثیرات مثبت بیت کوین، یعنی افزایش نرخ مشارکت مالی و محافظت در برابر تورم، نگاه کنند. برای پاسخ به این تردیدها، باید به این مورد نیز توجه کرد که آیا باید بین مالکیت بیت کوین و استفاده از آن تمایز قائل شد یا خیر؟
به عبارت دیگر، آیا بیت کوین وسیله‌ای برای پرداخت است که قرار است به صورت بالقوه نیازهای انسان را برآورده کند، یا اینکه یک وسیله سرمایه‌گذاری است و بیشتر محافظی در برابر تورم به شمار می‌آید؟ پاسخ به این سوال مشخص می‌کند که آیا می‌توان از رمزارزها به عنوان محافظی در برابر تورم استفاده کرد یا خیر.
در ضمن در این میان باید به جایگزین‌های رمزارزها نیز توجه کرد. به عنوان مثال ممکن است برخی تصمیم بگیرند که فقط استیبل کوین‌های دارای پشتوانه مناسب را انتخاب کنند. در واقع اینکه رمزارزها را می‌توان وسیله‌ای مناسب برای فرار از تورم فزاینده به شمار آورد یا خیر، بستگی به این دارد که ما تا چه حد حاضریم آنها را جایگزین‌هایی واقعی برای سیاست‌های پولی شکست خورده در نظر بگیریم.
در این میان شاید یک شخص ماکسیمالیستِ (حداکثرگرا) بیت کوین استدلال کند که سیاستِ اجازه عرضه پول غیر ثابت پس از سال 1971 و بعدها پس از سال 2008 و نتایج آن، ثابت کرده که چنین سیاست‌هایی با نیازهای یک اقتصاد واقعی مطابقت ندارند. در این صورت نرخ‌های تورم سرسام‌آور در سطح جهانی، به احتمال زیاد حس کنجکاوی و نیاز به رمزارزها را تحریک می‌کنند.
رمزارزها در مقایسه با پول‌های بدون پشتوانه کشورها و کاربرد آنها، مزایای قابل توجهی دارند؛ نگاهی به افت ارزش ارزهای کشورهای مختلف در 10 سال گذشته در برابر دلار آمریکا، این امر را به وضوح نشان می‌دهد؛ زیرا بسیاری از این ارزهای رایج در این مدت بیش از 50 درصد از ارزش خود را از دست داده‌اند.
ونزوئلا، لبنان، ترکیه، سورینام و آرژانتین نمونه‌های بارزی در این زمینه هستند. افرادی که در این کشورها زندگی می‌کنند بیش از 5 برابر کسانی که ارزش پول ملی آنها در این مدت کمتر از 50 درصد کاهش یافته است، اعلام کرده‌اند که قصد دارند از رمزارزها استفاده کنند.
3. آیا مشکلاتی در زمینه رمزارزها وجود دارد؟
روایاتی در مورد رمزارزها شنیده می‌شوند که بر نکات منفی مرتبط با آنها تمرکز دارند، از جمله برجسته‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از آنها برای فعالیت‌های مجرمانه
- تاثیر ظاهراً زیان‌بخش آنها بر محیط زیست (و تاثیرات اقتصادی مرتبط با آن)
- و ماهیت نوسانی رمزارزها.
در مورد استفاده برخی از مجرمان (سایبری) از رمزارزها، این مسئله‌ای است که نه تنها در مورد رمزارزها، بلکه در مورد پول نقد نیز اتفاق می‌افتد و تنها منحصر به رمزارزها نیست. از طرفی آمارها گویای این هستند که رشد استفاده قانونی از رمزارزها بسیار بیشتر از رشد استفاده مجرمانه از آنها است.
همین امر باعث شده که سهم فعالیت‌های غیر قانونی از حجم تراکنش‌های رمزارزها بسیار ناچیز باشد، زیرا این تراکنش‌های مشکوک تنها 0.15 درصد از حجم تراکنش‌های رمزارزها را در سال 2021 به خود اختصاص داده‌اند.
از طرف دیگر گفته می‌شود که رمزارزها برای محیط زیست مضر هستند. به طور خاص استدلال می‌شود که مکانیسم اجماع اثبات کار (PoW) بیت کوین، اثرات منفی اقتصادی و زیست محیطی به دنبال دارد. با این حال نتایج مطالعات مختلف نشان می‌دهند که سهم بیت کوین در انتشار دی اکسید کربن در سطح جهانی، تنها 0.08 درصد است.
در عوض باید به این توجه کرد که بیت کوین زمینه را برای کلیت بخشی و مشارکت مالی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان فراهم می‌کند. یکی دیگر از معایب رمزارزها که در هنگام پرداختن به مسائل آنها همیشه مورد توجه قرار می‌گیرد، نوسان آنها است. ماهیت وجودی رمز ارزها با نوسان، گره خورده است و همین امر باعث شده که برخی از آنها به سرعت ارزش خود را از دست بدهند.
از این رو اقتصاددانانی که معمولاً از یک دیدگاه سنتی به پول نگاه می‌کنند، ممکن است ادعا کنند که رمزارزها وسیله‌ای نامطمئن برای پرداخت هستند و کاربران آنها در معرض ریسک‌های فراوانی قرار دارند.
در ضمن اقتصاددانان ممکن است ادعا کنند که ارزش رمز ارزها به دلیل عدم وجود مشارکت تجاری یا وابستگی به بانک‌های مرکزی، فاقد تضمین است. از این رو شاید به نظر یک اقتصاددان، یک ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) می‌تواند راهکار خوبی در این زمینه باشد؛ زیرا باعث می‌شود که همچنان افسار بازار در دست بانک‌های مرکزی باقی بماند.
نیازی به گفتن نیست، کاملاً گویاست که بازارهای رمزارزها ممکن است بسیار بی‌ثبات و بی‌نظم باشند؛ اما باید توجه داشت که نگاه منطقی به ارزش رمزارزها باید از یک فاصله دورتر صورت بگیرد. به عنوان مثال اگر به جای نمودار خطی بیت کوین به نمودار لگاریتمی آن در بلند مدت نگاهی بیندازیم، کاملاً می‌توان متوجه شد که نوسانات قیمتی و کاهش ارزش بیت کوین در طول زمان نسبتاً ثابت است.
4. آیا رمزارزها از رکود اقتصادی جان سالم به در خواهند برد؟
با وجود اینکه در حال حاضر در زمستان رمزارزها قرار داریم، اما قویاً انتظار می‌رود که قیمت رمزارزها و تحولات صنعتی و نوآورانه، از طریق یک حلقه بازخورد مثبت باعث تقویت یکدیگر شوند.
به احتمال زیاد فشار نزولی در بازار رمزارزها، با لغزش بازارهای سنتی و عوامل ژئوپولیتیکی در ارتباط است. هر چند سرمایه‌گذاران رمزارزها در حال حاضر روزهای سختی را پشت سر می‌گذارند، اما کاملاً مشهود است که جو مالی به طور قابل توجهی دستخوش تغییر شده است.
به عنوان مثال افزایش نرخ تورم باعث می‌شود که بانک‌های مرکزی سیاست‌های خود را تعدیل کنند، آنها بدین منظور مجبورند نرخ‌های بهره را افزایش دهند؛ همین امر وجود یک بازار مالی سفت و سخت‌تر را تضمین می‌کند. به عنوان مثال افزایش نرخ بهره، سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه را جذابتر می‌کند.
زمانی که بازارهای سهام در مسیر اصلاح قرار می‌گیرند، برخی استراتژی‌های ریسک‌گریز نیز باعث کاهش سرمایه‌گذاری بر روی رمزارزها می‌شوند. معمولاً گفته می‌شود که زمستان رمزارز نزدیک است، این در اصل چیزی شبیه به چرخه نزولی در بازار سهام است که در حالتی مشابه بر روی قیمت ارزهای دیجیتال در بازار رمزارزها تاثیر میگذارد.
زمستان همواره با برخی تاثیرات دردناک و منحصر به فرد همراه است. به عنوان مثال این شرایط باعث شده برخی از شرکت‌های مرتبط با رمز ارزها، با اخراج پرسنل خود، هزینه‌هایشان را پایین بیاورند.
همبستگی بازدهی بازار رمز ارزها با بازارهای سنتی، نشانه نهادینه‌سازی است و این لزوماً چیز بدی نیست. این نشانه پذیرش و مقبولیت رمزارزها است و اولین گام در زمینه پذیرش گسترده‌تر رمزارزها و پایه‌های فناوری آنها به شمار می‌آید.
در اصل، رهبران فکری برجسته بر این باورند که بازار رمزارزها به صورت چرخه‌ای توسعه می‌یابد؛ هر چند که این چرخه‌ها ممکن است از بیرون آشفته به نظر بیایند، اما در اصل یک منطق اساسی پشت آنها وجود دارد و آن این است که در این چرخه‌ها عواملی چون قیمت‌ها و پیشرفت‌های صنعتی و نوآورانه، در قالب یک حلقه بازخورد مثبت با یکدیگر ارتباط دارند.
5. سرمایه‌گذاری در رمزارزها چگونه بر اقتصاد گسترده‌تر رمز ارزی تاثیر میگذارد؟
اگر چه این گونه به نظر می‌آید که بازار رمزارزها در قالب یک حلقه بازخورد مثبت رشد می‌کند، اما این بدان معنا نیست که رویدادهای غیرمنتظره نمی‌توانند بر مسیر این اکوسیستم به عنوان یک کل تاثیر بگذارند.
اگرچه بلاکچین و رمزارزها اساساً فناوری‌های «فاقد اعتماد» محسوب می‌شوند، اما در جایی که انسان‌ها با یکدیگر تعامل دارند، اعتماد همچنان یک مورد کلیدی به شمار می‌آید. در واقع بازار رمزارزها نه تنها تحت تاثیر اقتصاد گسترده‌تر قرار دارد، بلکه ممکن است به خودی خود تاثیرات عمیقی نیز ایجاد کند.
پرونده ترا (Terra) به خوبی نشان داد که هر نهادی، چه یک شرکت واحد و چه یک شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر که یک استیبل کوین الگوریتمی را منتشر می‌کند، هم می‌تواند به صورت بالقوه حرکت کند و هم می‌تواند بر «رونق» یا «رکود» بازار رمزارزها تاثیر بگذارد.
تاثیر چنین رویدادهای محلی رمزارزی در کنار تاثیر سیستماتیک منعکس‌کننده، اثرات زنجیره‌ای مالی سنتی و ورشکستگی متعاقب شرکت سلسیوس (Celsius) و صندوق سرمایه‌گذاری تیری اَروز کَپیتال (Three Arrows Capital)، روی هم رفته نشان می‌دهند که اقتصاد رمزارزی از شکست مصون نیست.
در واقع بخش رمزارز برخلاف بخش مالی سنتی در برابر ورشکستگی مصون نیست؛ زیرا در اینجا خبر از موسسات بزرگی که می‌توانند در برابر ورشکستگی دوام بیاورند، نیست.
نگاه به گذشته همیشه آسان نیست، اما باید توجه داشت که پروژه ترا اساساً ناقص بود و در طول زمان نشان داد که کاملاً ناپایدار است. اما باید پذیرفت که سقوط آن تاثیری سیستماتیک داشت، زیرا باعث شد که بسیاری از پروژه‌ها، سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر و شرکت‌های مستقر، در معرض دید قرار بگیرند و از تبعات منفی آن متاثر شوند. این نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در رمز ارزها، تماماً به معنی تفکر درباره ریسک‌ها و پاداشهای بالقوه است.
در اصل این سقوط‌ها و تاثیرهای زنجیره‌ای، نشان می‌دهند که این بخش هنوز به بلوغ کامل نرسیده است. از آنجایی که در این بخش نوآوریها و قیمت‌ها ذاتاً با هم ارتباط دارند و توسعه در مراحل اولیه اقتصاد رمزارزی به معنی ارائه پتانسیل‌های بکر فراوانی است، انتظار می‌رود که این اقتصاد نوپا هنوز هم شاهد رویدادهایی باشد که به طور موقت باعث تضعیف رشد آن می‌شوند.
با این حال هنوز هم بسیاری از فعالان این بخش با بی‌اعتمادی اعتقاد دارند که پروژه‌های قوی موفق می‌شوند و اصلاحات موقت را پشت سر می‌گذارند و زمستان رمزارزها، مسیر را برای ظهور چرخه‌ای از نو‌آوری‌های نامحدود و تحول‌آفرین باز می‌کند.
مترجم: خاطره باقری
منبع: cointelegraph
