بدون قرار قبلی؛ فیلمی که بر جان مخاطب می‌نشیند

به گزارش گذارنیوز، «بدون قرار قبلی» پنجمین ساخته بهروز شعیبی است، فیلم‌سازی جوان و خوش‌ذوق که همواره نشان داده دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی و حتی دینی ارزشمندی دارد. این فیلم که با الهام از یکی از داستان‌های مصطفی مستور به نگارش درآمده است به تأسی از سبک و سیاق نوشته‌های مستور، سرگردانی و گم‌شدن انسان معاصر در هیاهوی زندگی ماشینی و بازگشت به اصل و ذات خویش را دستمایه داستان خود قرار داده است.

«بدون قرار قبلی» نه‌تنها یک درام اجتماعی خوش‌ساخت بلکه یک فیلم کاملاً دینی است، فیلمی که نظیر آن در سینمای ایران کم است، از آن دسته فیلم‌های دینی که بدون شعارهای گل‌درشت، هنرمندانه بر جان مخاطب می‌نشیند. گرایش دینی فیلم در طی یک مسیر شکل می‌گیرد با کمک گرفتن از عناصر بصری، هویتی و روایتی که ریشه در عرفان ایرانی اسلامی دارد.

فیلم از سکانس مرگ یک مرد آلمانی آغاز می‌شود و درست همان زمان که دکتر یاسمین لطفی مرگ یک آدم را اعلام می‌کند، با یک تماس تلفنی از ایران، گویی زندگی جدیدی برای او آغاز می‌شود. «بدون قرار قبلی» سیر بازیابی هویت فراموش‌شده «یاسی» است. در این سیر سنت و دین به کمک یاسی می‌آیند تا خود فراموش‌شده‌اش را بازیابد، خودی که در روزمرگی زندگی ماشینی غرب گم‌شده است. فیلم‌ساز قدم‌به‌قدم و باحوصله و تدبیر، مخاطب را با یاسی در طی کردن این مسیر همراه می‌کند.

سکانس‌های فیلم به گونه‌ای کنار هم چیده شده‌اند تا نه‌تنها یاسی بلکه پسرش-الکس-به زندگی حقیقی برگردند، زندگی که در آن دیگر تنها و غمگین و حتی عصبی نیستند، دور و اطرافشان پر می‌شود از بهانه‌هایی برای شاد زیستن. گویی خود یاسی هم از تنهایی و سرگشتگی خسته شده است که با یک تماس تلفنی راهی وطن می‌شود.

در این فیلم برخلاف بسیاری از فیلم‌های سیاه نمای امروزی که تصویری تلخ از ایران نشان می‌دهند، ایران کشوری است زیبا و سرشار از حس زندگی. آدم‌ها گرم و صمیمی هستند و بی‌تفاوت از کنار هم رد می‌شوند، یادمان بیاید برخوردهای مهندس علی مشایخ با پیرمرد همسایه ساختمان هتل را.

از منظری نشانه شناسی می‌توان گفت در دل داستان پدر یاسمین نمادی از مام میهن است، پدری که مخاطب حتی عکسی از او را در فیلم نمی‌بیند اما به‌تدریج و همراه با یاسی نشانه‌ها را کنار هم می‌چیند تا به درک درستی از شخصیت او برسد. مردی که همه با نام نیک از او یاد می‌کنند. برخلاف تصور اولیه در ابتدای فیلم، پدر یاسی در انتهای داستان به یک پدر نمونه و از خودگذشته تبدیل می‌شود، پدری که گرچه در زمان حیات نتوانست سایه‌اش بالای سر دخترش باشد اما با مرگش یاسی را به خود حقیقی و به‌جایی که به آن تعلق دارد، برمی‌گرداند.

بسیاری از سکانس‌های داستان در حرم مطهر رضوی می‌گذرد. سکانس‌هایی که به زیبایی هرچه‌تمام‌تر پیام خود را بدون حتی یک دیالوگ اضافی و شعاری، به مخاطب منتقل می‌کنند و این‌گونه فیلم‌ساز هوشمندانه در بیان پیام‌های ارزشمند دینی خود سربلند بیرون می‌آید.

«بدون قرار قبلی» جدا از پیام انسانی و دینی ارزشمند خود، با بهره‌گیری از یک فیلم‌نامه به نسبت خوب، کارگردانی ماهرانه، موسیقی گوش‌نواز محلی، شخصیت‌پردازی درست و دقیق و بازی‌های روان بخصوص بازی گرم و صمیمی الهام کردا در نقش نرگس و همچنین بازی‌های درخشان کودکان فیلم، بی‌شک یکی از بهترین فیلم‌های چهلمین جشنواره فیلم فجر است که تماشای آن روح امید و نشاط را به مخاطب تزریق می‌کند.

منبع: فارس