لیز تراس 44 روز از ظهور تا سقوط
به گزارش گذارنیوز؛ چند روز پیش و فقط با گذشت 44 روز از ورود لیز تراس به خانه شماره 10 خیابان داونینگ در لندن به عنوان نخست وزیر، شاهد استعفای این مقام انگلیسی بودیم. دوره نخستوزیری وی درواقع کوتاهترین دوره نخستوزیری در 300 سال گذشته در انگلیس بود.
درواقع طی سالهای گذشته 4 نفر از حزب محافظهکار انگلیس نخستوزیر شدند که به ترتیب دیوید کامرون، ترزا می، بوریس جانسون و لیز تراس بودند که البته مدت زمان نخستوزیری هر یک از قبلی کوتاهتر بود.
نکته حائز اهمیت اینکه دو هفته اول نخستوزیری لیز تراس با دوران مرگ ملکه انگلیس همزمان شد و در خاموشی سیاسی سپری شد. چیزی که به خروج لیز تراس از خانه شماره 10 منجر شد زخمهایی بود که دولت انگلیس خودش به بدنه دولتی وارد کرد و نهایتا به مرگ یک تیم سیاسی به رهبری تراس منجر شد.
اصلیترین گام اشتباه دولت انگلیس تغییر رویکرد اقتصادی دولت بود به گونهای که وزارت اقتصاد این کشور تصمیم گرفت بدون تامین منابع دریافت مالیات از شرکتها و افراد ثروتمند را کاهش دهد. این مسئله باعث شد تا بازارهای مالی در انگلیس وارد بحران شوند و دولت لیز تراس هرگز نتواند دوباره کمر راست کند. کار به جایی رسید که محبوبیت لیز تراس به گزارش پایگاه نظرسنجی “یوگاو” تا منفی 70 درصد کاهش یافت.
نکته حائز اهمیت آنکه دوران نخستوزیری لیز تراس حتی از دوران رقابت وی برای رسیدن به نخستوزیری هم کمتر بود.
داستان از اینجا شروع شد که وی در روز 6 سپتامبر توسط اعضای حزب محافظهکار انگلیس به عنوان جایگزین بوریس جانسون به رهبری حزب انتخاب شدو نخست وزیر را در دست گرفت. تا چند هفته بعد از پیروزی تراس اوضاع در سایه مرگ ملکه در سکوت نسبی سپری شد اما در روز 6 سپتامبر کوآسی کوآرتنگ، وزیر اقتصاد انگلیس، یک تصمیم مرگآور گرفت و بدون هشدار و زمینهسازی از یک تغییر جدی در راهبرد اقتصادی دولت انگلیس پرده برداشت.
وی قول داد که دریافت مالیات از شرکتهای بزرگ و افراد با درآمد بالا را کاهش دهد و البته هیچ منبع مالی برای جایگزینی کسری مالی ناشی از این تصمیم معرفی نکرد. بلافاصله شاهد سقوط ارزش پوند انگلیس پس از اعلام این تصمیم بودیم و بانک مرکزی انگلیس مجبور شد تا نرخ بهره را افزایش دهد تا جلوی سقوط بیشتر پوند را بگیرد و در نتیجه هزینه بازپرداخت وامهای مسکن برای مردم افزایش یافت.
بالا رفتن تورم همچنین هزینه زندگی برای مردم را بیشتر کرد و محبوبیت حزب محافظهکار در نخستین تصمیم مالی را به شدت پایین آورد. بسیاری از مردم قشر متوسط در انگلیس که به حزب محافظهکار رای داده بودند به خاطر اینکه فکر میکردند دولت فقط به فکر منافع قشر پردرآمد است، از این حزب روی برگرداندند.
موج استعفاها در دولت انگلیس
فقط در بازه زمانی یک هفته سه وزیر و مقام مهم در انگلیس که در واقع نیمی از مهمترین وزرای و مقامات مهم دولت بودند استعفا کردند. نخستین قربانی کوآرتنگ، همان وزیر اقتصاد، بود که طراح چشمانداز رشد اقتصادی دولت بود و یکی از متحدان سیاسی تراس و حزب محافظهکار به شمار میرفت.
داستان استعفای وی هم جنجالی بود، به گونهای که لیز تراس او را شبانه از آمریکا به لندن فراخواند و به شکلی اجباری خواستار استعفای وی شد و بلافاصله جرمی هانت، وزیر امور خارجه سابق، را جایگزینش کرد. البته این تصمیم خیلی هم غیرمنتظره نبود؛ چراکه انتظار میرفت تراس به عنوان نخستوزیر راهی را برای جلوگیری از شدت گرفتن بحران در دولت در پیش گیرد.
سوئلا براورمن نیز دومین وزیری بود که از سمت خود کنار رفت. البته کنار رفتن وزیر کشور انگلیس غیرمنتظره بود و دلیل آن هم ارسال اطلاعات محرمانه توسط وی با ایمیل شخصی بود که نقض دستورالعمل حفاظتی وزرا به شمار میرفت. وی البته در نامه استعفای خود اعلام کرد که از رویکرد دولت تراس هم راضی نبوده است.
جیسون استِین، یکی دیگر از مقامات انگلیسی و از نزدیکان تراس بود که از مقام خود به عنوان یکی از افراد بسیار نزدیک به تراس کنار رفت. دلیل استعفای وی هم این بود که پس از انتقاد از نمایندگان حزب محافظهکار در رسانه ها در قالب یک شخص ناشناس از سمت خود تعلیق شده بود. وی که مسئول رسانهای تراس به شمار میرفت، گفت که به اعتقاد نخست وزیر برخی صحبتها در رسانهها درباره نمایندگان حزب محافظهکار در پارلمان انگلیس اصلا قابل قبول نبوده است.
آخرین سخنرانی
به گزارش تایم؛ تراس در آخرین سخنرانی خود در خارج از ساختمان معروف شماره 10 و 44 روز پس از ورود به این ساختمان گفت: ما یک چشمانداز اقتصادی با مالیات کم و رشد اقتصادی بالا را طراحی کرده بودیم که قرار بود از مزیت آزادی ایجاد شده ناشی از خروج از اتحادیه اروپا در جهت توسعه استفاده کند، اما با توجه به شرایط پیشآمده من نمیتوانم توقعاتی را که برای آن از سوی حزب جمهوریخواه انتخاب شده بودم را برآورده کنم. به همین خاطر با پادشاه صحبت کردم و از سمت خود به عنوان رهبر حزب محافظهکار کنار میروم.
تراس با شعار «رشد، رشد، رشد» روی کار آمد اما اتفاقی که افتاد دقیقا برعکس آن بود. بسته اقتصادی لیز تراس به ارزش 50 میلیارد دلار به شکلی نامتوازن به نفع ثروتمندان بود و فقط باعث شد تا شاهد سقوط ارزش پوند، بحران در بازارهای مالی و کاهش اعتبار انگلیس در جهان باشیم. در حالی که تا پیش از روی کارآمدن تراس، مردم درگیر افزایش تورم و سر به فلک کشیدن قیمت برق و گاز بودند، اقدامات وی باعث شد تا با افزایش نرخ سود بازپرداخت وام مسکن و بحران در اقتصاد این کشور شرایط برای خانوارها بدتر شود.
وقتی اولویت نخست وزیر با اولویت مردم فرق میکند
وی البته در آخرین روزهای حضور در پست نخستوزیری انگلیس گفته بود که در اجرای اصلاحات اقتصادیاش خیلی سریع عمل کرده و پا را خیلی فرا گذاشته است.
در حقیقت میتوان گفت که تراس در تشخیص اولویتها اشتباه کرد؛ چراکه فکر میکرد رشد اقتصادی اولویت اول مردم انگلیس است، اما این بزرگترین اشتباه دولت وی بود؛ در حقیقت در شرایط کنونی اصلیترین نگرانی مردم انگلیس تورم و بحران افزایش هزینههای زندگی در این کشور، اقتصاد و در ادامه مهاجرت است.
میتوان ادعا کرد که پس از حدود 6 سال بی ثباتی ناشی از روند خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، بدتر شدن شرایط به خاطر شیوع ویروس کرونا و تبعات درگیری نظامی روسیه با اوکراین، احتمالا چیزی که مردم انگلیس به آن نیاز دارند، یک حس اطمینان بود که در ظهور و سقوط سیاسی دولت تراس کاملا مغفول ماند.
* جلسه خداحافظی تراس با نخستوزیری در پارلمان
به گزارش تلگراف؛ در حالی که قرار بود برگزاری یک جلسه در پارلمان برای بررسی طرح حزب کارگر در تقابل با برنامه دولت تراس در پارلمان با فشار به نمایندگان حزب محافظهکار به یک پیروزی برای تراس و این حزب بدل شود و حتی در این مسیر به نمایندگان این حزب در پارلمان گفته شده بود در صورتی که به نفع حزب کارگر رأی دهند از این حزب اخراج خواهند شد، اما اخبار مربوط به ایجاد شدن شکاف بین اعضای حزب محافظهکار باعث شد تا سران این حزب از تهدید خود عقبنشینی کنند و نهایتا جلسه مذکور برگزار شد و رأیگیری مربوط به آن با عدم مشارکت 40 نفر از اعضای محافظه کار پارلمان برگزار شد و شکستی دیگر برای حزب حاکم رقم خورد.
لازم به ذکر است پست نخست وزیر در انگلیس همواره بین دو حزب محافظهکار و کار در چرخش بوده و جای یک حزب جدید با رویکردی نو در این کشور خیلی خالی به نظر می رسد.
منبع: فارس