اهمیت حضور ایران در بریکس پلاس
به گزارش گذارنیوز، بریکس (BRICS) گروهی متشکل از قدرت های اقتصادی نو ظهور است که شامل کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی می شود. اکثر این کشورها در رده کشورهای اقتصادهای در حال ظهور هستند و با توجه به داشتن اقتصادهای رو به رشد و تاثیرگذار می توانند اثرات مهم منطقه ای و جهانی داشته باشند.
این کشورها در مجموع ۴۱ درصد جمعیت جهان، ۲۶درصد مساحت زمین در گستره چهار قاره جهان ، ۲۵ درصد تولید ناخالص جهانی و ۲۰ درصد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده اند، همچنین جمعیت بریکس ۲/۸۸ میلیارد نفر و مساحت گستره جغرافیایی ۳۹/۷ میلیون متر مربع می‌باشد و تولید ناخالص این کشورها هم ۱۵/۸ هزار میلیارد دلار برآورد شده است.
بریکس پلاس یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های بین‌المللی اقتصادی در کنار رقبایی همچون ۲۰ G محسوب می‌شود و افق روشنی فرا روی آن گسترده شده است. این گروه به ایتکار چین، قدرت های نوظهور اقتصادی را گردهم آورده تا با هم اندیشی ضمن بررسی راهکارهای مرتبط با موضوعات اقتصادی، در پی حفظ امنیت بین المللی هم باشند.
چین با چنین اهدافی به طور رسمی از رئیس جمهور کشورمان برای سخنرانی در این نشست دعوت کرد البته ایران عضو گروه بریکس نیست. به نظر می رسد چین به دنبال تقویت ارتباطات اعضای گروه با کشورهای موثر در منطقه است و از این رو ایران را که شریکی پایدار و قابل اطمینان برای اتصال این گروه به بازارهای انرژی است برای شرکت در اجلاس این گروه دعوت می شود.
رئیس جمهور کشورمان که به صورت ویدئوکنفرانس در نشست سران کشورهای گروه بریکس پلاس که به میزبانی چین برگزار شد، سخنرانی کرد اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران، آمادگی دارد همه توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خود را، از جمله ذخایر کم‌نظیر انرژی، شبکه‌های حمل و نقل و ترانزیت کوتاه و ارزان، ثروت استثنایی نیروی انسانی آموزش‌دیده و نیز دستاوردهای علمی چشمگیر، برای نیل به اهداف بریکس به اشتراک بگذارد و این موقعیت کم‌نظیر جغرافیای سیاسی و اقتصادی، می‌تواند ایران را به شریکی پایدار و قابل اتکاء جهت اتصال بریکس به گلوگاه‌های انرژی و بازارهای بزرگ جهانی مبدل کند.
همان طور که تاکید شد، اهمیت حضور ایران در بریکس پلاس اگر از عضویت در سازمان همکاری شانگهای بیشتر نباشد، یقینا از آن کمتر نیست و زمینه‌ساز تحول بزرگی در استمرار، تقویت و اثرگذاری دیپلماسی اقتصادی کشورمان به عنوان یک بازیگر جدید در نظام بین‌الملل خواهد بود.
نوذر شفیعی کارشناس مسائل بین الملل معتقد است؛ بریکس به این نتیجه رسیده اگر می خواهد موفق باشد باید توجه قدرت های منطقه ای را جلب کند و عملا پای قدرت های منطقه ای را برای مدیریت امنیت منطقه و جهان به میان می کشاند. اینجاست که جایگاه کشورهایی مثل ایران یا خیلی از دیگر کشورها برای دعوت معنا پیدا می کند. در واقع بریکس سعی می کند، برخی کشورها که دارای مساله خاص هستند را به اجلاس دعوت کند تا برای حل مساله تشویق شوند، به عبارتی بریکس در نظر دارد تا در مساله هسته‌ای نیز انعطاف هایی به خرج داده شود. از این منظر دعوت از کشورهایی مانند ایران، عربستان و ترکیه و در پی این عضویت ها نگرش سیاسی نهفته است اما تاثیرگذاری اقتصادی دارد.
وی همچنین بیان کرد: بنابراین دعوت از ایران معنادار است، یعنی دعوت چین از ایران نشان دهنده این است رابطه خاصی بین دو کشور وجود دارد، از طرف دیگر چین با این کار به رقبا می فهماند که ایران همپیمان کیست. ضمن این که به ایران هم اعلام می کند که علاقه مندی خاصی برای توسعه مناسبات دارد، چین تلاش می کند ایران را وارد بازی های منطقه ای و جهانی کند، از این منظر ایران که قدرت بازیگری بالایی دارد به این شکل وارد نهادهای چند جانبه بین المللی می شود و برای ایران اهمیت دارد.
باید به این نکته توجه داشت که مفهوم اصلی بریکس شکل‌گیری نظم نوین جهانی با هدف اصلاح ساختار اقتصادی ناعادلانه موجود است، این ابتکار جهانی، لزوم شکل‌گیری سازمانها و نهادهای بین‌المللی و منطقه‌ای که ضامن منافع مشترک همه کشورها و نه یک یا چند کشور خاص باشند را بیش از پیش نشان می‌دهد.
با بررسی شرایط موجود در نظام بین الملل به نظر می رسد چین تلاش می کند تا بتواند این گروه را به عنوان یک گروه اثر گذار در سطح جهان معرفی کند و از تمام ظرفیت هایی که در منطقه و عرصه بین الملل وجود دارد هم استفاده می کند، در واقع چین به عنوان یکی از قدرت های بزرگی که در آینده نقش بسیاری در ابعاد اقتصادی – تجاری و سیاسی خواهد داشت، تلاش خود را برای پیوستن کشورهایی مانند ایران، عربستان و یا ترکیه در جهت تقویت این گروه به کار می برد.
از سوی دیگر روسیه که از اعضای گروه بریکس است طی چند ماه اخیر در مساله اوکراین وارد جنگ شده و به شدت در رویارویی با غرب قرار دارد، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز در سخنرانی مجازی خود از اعضای گروه بریکس (BRICS) در خواست “همکاری قوی‌تر” را کرد و غرب را به دامن زدن به بحران اوکراین متهم کرد. او همچنین تاکید داشت که «فقط از طریق همکاری سودمند مشترک و صادقانه می‌توانیم به دنبال راهی برای خروج از این وضع بحرانی باشیم. این بحران به خاطر اقدامات بی‌ملاحظه و خودخواهانه برخی کشورها در اقتصاد جهانی گسترش پیدا کرده است.»
پوتین همچنین اظهار داشت که غرب می‌خواهد روسیه را نابود کند و “این تحریم‌های اقتصادی به‌مثابه اعلان یک جنگ اقتصادی است” و در نتیجه روسیه با دیگر قدرت‌ها از جمله چین و هند روابطی را برقرار خواهد کرد.
گفته شده جمهوری اسلامی ایران در نشست‌های آتی بریکس پلاس که در سطح وزرا ترتیب می‌یابد نیز حضور و مشارکت قوی و موثر خواهد داشت.
اعضای گروه بریکس در بیانیه چهاردهمین اجلاس همچنین بر راه‌حل سیاسی و دیپلماتیک مسئله هسته‌ای ایران تاکید کردند و یادآور شدند که “ما نیاز برای حل مسئله هسته‌ای ایران از طرق صلح‌آمیز و دیپلماتیک منطبق بر قوانین بین‌المللی را تکرار و بر اهمیت حفظ برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل برای عدم اشاعه بین‌المللی و همچنین صلح و ثبات بیشتر تاکید می‌کنیم و امیدواریم تلاش‌های دیپلماتیک برای ازسرگیری برجام به موفقیت بیانجامد”.
با توجه به مناسبات ایران با برخی از اعضای گروه بریکس و تاکید بر گسترش تعاملات اقتصادی و تاکیدی که وزیر خارجه چین بر اعلام حمایت از تداوم مذاکرات وین و تنش‌زا خواندن قطعنامه سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته، انتظار می رود ایران بتواند با قرار گرفتن در کنار قدرت هایی که بخش زیادی از اقتصاد دنیا را به گردش در می آوردند فعالیت های گسترده ای را در حوزه اقتصادی و سیاست خارجی دنبال کند که نتیجه آن بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی شود.
در واقع حضور و شرکت ایران در چنین اجلاس هایی نشان دهنده ” گره نزدن سیاست خارجی و اقتصاد کشور به مذاکرات هسته‌ای” و به نتیجه رسیدن ایستادگی بر سر این راهبرد است.
منبع: ایسنا
