سه گانه بلاکچین، مانعی بر سر راه رمزارز

به گزارش واحد ترجمه گذارنیوز، بیشتر نوآوری‌های موفق مسیر مشابهی را طی می‌کنند.

در ابتدا چیزی که مردم خواهان آن هستند، ساخته می‌شود. وقتی فروش آن زیاد شد با صرفه‌جویی به مقیاس، تولید آن ارزان‌تر می‌شود و بنابراین افراد بیشتری خواهان آن می‌شوند.

اما در مورد رمزارز، داستان به همین سادگی نیست. سه گانه بلاکچین (Blockchain Trilemma) یکی از سخت‌ترین چالش‌های پیش‌روی فناوری رمزارز برای پذیرش سراسری آن است.

هرچقدر حجم فعالیت‌های مرتبط با رمزارزهایی مانند بیت کوین و اتر افزایش می‌یابد، ثبت و ایمن‌سازی هر تراکنش کندتر و پرهزینه‌تر می‌شود.

تلاش‌های مختلفی برای رفع این مشکل صورت گرفته است. اما همه آن‌ها یا سیستم را در مقابل عوامل خرابکار آسیب‌پذیرتر می‌کنند یا مدل غیرمتمرکز، که اصلی‌ترین جذابیت رمزارز است، را تضعیف می‌کنند.

۱- سه گانه بلاکچین، مشکل چیست؟

بلاکچین‌های عمومی، موتورخانه رمزارز هستند. این لِجِرهای دیجیتال با استفاده از کلیدهای دیجیتال پیچیده مواردی همچون موجودی حساب، کدهای قرارداد و سایر اطلاعات را ثبت می‌کنند.

آگاهی از این موضوع که اطلاعات ثبت‌شده، عمومی هستند و نمی‌توان آن‌ها را حذف یا کپی نموده و یا تغییری در آن‌ها ایجاد کرد، اعتمادی را شکل می‌دهد که به گروه‌های پراکنده اجازه می‌دهد بدون نیاز به واسطه بر روی بلاکچین با هم تراکنش یا کار کنند.

این اعتماد با تکثیر و تأیید اطلاعات در رایانه‌های متعدد در یک شبکه، تقویت می‌شود. به همین دلیل بسیاری از بلاکچین‌‌های اصلی، در مقایسه با یک رایانه واحد در یک شبکه، قادر به پردازش تراکنش‌های بیشتری نیستند.

این مسئله، به ویژه در زمان فعالیت‌های شدید بازار ارزهای دیجیتال، می‌تواند حجم کار زیادی را به بلاکچین‌ها تحمیل کند و سبب تأخیر و هزینه‌های گزاف برای کاربران شود.

از آغاز ماه سپتامبر، بیت کوین قادر به انجام بیش از حدود هفت تراکنش در ثانیه نبوده و اتریوم، دومین شبکه پرطرفدار رمزارز، نیز به انجام حدود ۱۵ تراکنش در ثانیه محدود شده است. این زمان برای پردازش در مقایسه با صرافی‌های الکترونیک سنتی زمانی بسیار طولانی است.

 

معاملات پرهزینه

کارمزد تراکنش‌های بیت کوین و اتر ممکن است در طی دوره‌های صعودی بازار افزایش یابد.

۲- چرا این وضعیت را سه گانه بلاکچین می‌نامیم؟

زیرا از یک نقطه معین به بعد، گسترش یک بلاکچین به‌ناچار دو ویژگی اساسی آن را به خطر می‌اندازد.

ویژگی اول، ساختار غیرمتمرکز آن است که شفافیت و اعتماد کاربر را برای عملکرد مستقل از اشخاص ثالث و دولت‌ها ایجاد می‌کند.

ویژگی دوم، امنیت (محافظت از اطلاعات در مقابل هکرها) است. به طور خلاصه سه گانه بلاکچین یعنی این که می‌توان یکی از سه ویژگی مقیاس‌پذیری، عدم تمرکز و امنیت را داشت اما نمی‌توان هر سه مورد را با هم داشت.

۳- آیا کسی موضوع سه گانه بلاکچین را پیش‌بینی کرده بود؟

بله، یک دانشمند علوم کامپیوتر به نام هال فینی (Hal Finney) که نخستین تراکنش بیت کوین را از بنیان‌گذار این توکن با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) دریافت کرد، در همان ابتدا اعلام کرد که بلاکچین در طراحی اصلی و به خودی‌خود نمی‌تواند مقیاس‌پذیر باشد.

او پیشنهاد کرد که یک سامانه ثانویه ساده‌تر و کارآمدتر بر پایه‌ بلاکچین ایجاد شود. فینی در سال ۲۰۱۰ در یک تبادل نظر عمومی نوشت: بیت کوین به خودی‌خود نمی‌تواند به گونه‌ای باشد که هر تراکنش مالی آن در سراسر جهان پخش شده و به همه اطلاع‌رسانی شود و در بلاکچین گنجانده شود.

ویتالیک بوتِرین (Vitalik Buterin)، یکی از بینان‌گذاران اتریوم، اصطلاح سه گانه بلاکچین (Blockchain trilemma) را در سال ۲۰۱۷ ابداع و بده-بستان‌های ضروری برای دستیابی به مقیاس‌پذیری را بیان کرد.

۴- آیا راه‌حلی وجود دارد؟

نوآوری‌های متعددی برای بهبود عملکرد بلاکچین‌ها وجود دارد اما با نگاه دقیق‌تر درمی‌یابیم که همه آن‌ها عدم‌تمرکز یا امنیت را به خاطر افزایش مقیاس‌پذیری، تضعیف می‌کنند. رویکردهای موجود در این زمینه عبارتند از:

• بلوک‌های بزرگ‌تر: در این رویکرد، بلاکچین به نحوی تغییر می‌کند که تراکنش‌ها را قبل از تأیید و اضافه شدن به شبکه، به صورت بسته‌های بزرگ‌تر در می‌آورد و با این کار عملکرد آن بهبود پیدا می‌کند.

با جدا کردن یک بلاکچین جدید از بلاکچین اولیه، طی فرآیندی به نام فورکینگ (forking) یا انشعاب، می‌توان به این هدف دست پیدا کرد. بیت کوین کَش (Bitcoin Cash)، یکی از برجسته‌ترین این شاخه‌های منشعب شده است.

• لایه‌های جدید: در این رویکرد، پروتکل ساخته‌شده بر مبنای یک بلاکچین موجود می‌تواند تراکنش‌ها را به طور مستقل مدیریت کند ـ چیزی شبیه آنچه که فینی پیشنهاد داده بود.

از شبکه پالیگانِ اتریوم و شبکه لایتنینگِ بیت کوین می‌توان به عنوان نمونه‌هایی از این پروتکل‌های به اصطلاح لایه ۲ (Layer-2 protocols) نام برد.

• شاردینگ: در رویکرد شاردینگ (Sharding)، اطلاعات به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شوند تا بار محاسباتی و ذخیره‌سازی در کل شبکه پخش شود.

اطلاعات موجود در هر یک از بخش‌های کوچک‌تر، که هر کدام یک شارد (shard) نامیده می‌شود، هنوز هم قابل اشتراک‌گذاری هستند و این موضوع کمک می‌کند که شبکه همچنان نسبتاً غیرمتمرکز و ایمن باقی بماند.

 

۵- تأثیر وجود این سه گانه بلاکچین چیست؟

زمانی که رمزارز فناوری ویژه‌ای بود که توسط جمعی از علاقمندان مورد استفاده قرار می‌گرفت، سه راهی بلاکچین مشکلی پدید نمی‌آورد.

اکنون که سامانه مالی سنتی و سایر صنایع مطرح به بلاکچین به عنوان محیطی شفاف و مورد اعتماد برای تبادل و همکاری روی آورده‌اند، این محدودیت‌ها به طور فزاینده‌ای به مانع تبدیل شده‌اند.

انباشتگی دوره‌ای و کارمزدهای بالای اتریوم سبب شده که اتریوم سهم خود از باراز برنامه‌های مالی غیرمتمرکز را به بلاکچین‌های رقیب از جمله بایننس اسمارت چین ( Binance Smart Chain)‌ و سولانا (Solana) ببازد.

این بلاکچین‌ها با توجه به این‌ که قادر به استفاده از طرف‌های کمتری برای سفارش تراکنش هستند، می‌توانند سریع‌تر و ارزان‌تر باشند.

بر اساس پلتفرم اطلاعاتی دیفای لاما (Defi Llama)، از آغاز سال ۲۰۲۱ تا سپتامبر ۲۰۲۲، سهم بازار اتریوم در دیفای بر حسب ارزش کل قفل شده از ۹۶ درصد به ۵۸ درصد رسیده است. حامیان آن امیدوارند با تغییر نحوه‌ سفارش تراکنش این پلتفرم، بتوانند بر این مشکلات غلبه کنند.

مترجم: رائفه خلیلی

منبع: Bloomberg