چین و روسیه برای برهم زدن سلطه دلار در بازارهای نفت تلاش می کنند
به گزارش واحد ترجمه گذارنیوز، غول های هیدروکربنی روسیه و چین، شرکت ملی نفت چین (CNPC) و گازپروم (Gazprom) توافق کردند که پرداختی های انرژی و جابه جایی های مالی به جای دلار آمریکا براساس یورو باشد. به این ترتیب چشم انداز دیرینه پایان هژمونی دلار آمریکا در بازارهای جهانی نفت و گاز، یک گام دیگر به واقعیت نزدیک شد. در مرحله اول سیستم پرداخت جدید، این امر در مورد عرضه گاز روسیه به چین از طریق مسیر خط لوله شرقی «قدرت سیبری» که در مجموع حداقل 38 میلیارد متر مکعب گاز در سال منتقل می کند، اعمال خواهد شد.
شایان ذکر است که اگرچه تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه، انگیزه نهایی این تغییر اساسی در روش پرداخت را فراهم کرده است، اما این استراتژی اصلی چین حداقل از سال 2010 برای به چالش کشیدن موقعیت دلار آمریکا در این کشور بوده است.
جایگزینی پول ملی روسیه و چین با دلار آمریکا
روسیه و چین تصمیم گرفته اند که دلار را از تجارت انرژی کنار بگذارند. این دو کشور تسویه حساب با پول ملی خود را جایگزین دلار آمریکا خواهند نمود. الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه، روز جمعه به شبکه تلویزیونی روسیا 24 (Rossiya 24) گفت، تجارت انرژی بین روسیه و چین به طور پیوسته در حال رشد بوده و از نظر پولی تاکنون 64 درصد افزایش یافته است.
اظهارات وی پس از نشست کمیسیون بین دولتی روسیه و چین در زمینه همکاری انرژی صورت گرفت. وی گفت؛ چین شریک استراتژیک ما در منطقه آسیا-اقیانوسیه و به طور کلی در تجارت است. معاون نخست وزیر تصریح کرد که هدف دو کشور توسعه بیشتر روابط تجاری و به ویژه افزایش سهم ارزهای ملی در مبادلات انرژی است. نواک گفت، ما برای منابع انرژی عرضه شده به روبل و یوان روی می آوریم.
چین مدت‌هاست که جایگاه ارز یوان خود را در جدول جهانی ارزها به عنوان بازتابی از اهمیت ژئوپلیتیک و اقتصاد خود در صحنه جهانی می‌داند. نشانه اولیه جاه طلبی چین برای گنجاندن یوان مابین ارزهای برتر جهانی، اجلاس جی 20 (G20) آوریل 2010 لندن است، زمانی که ژو شیائوچوان (رئیس وقت بانک خلق چین)، این تصور را که چینی‌ها می‌خواهند یک ارز ذخیره جهانی جدید در مقطعی جایگزین دلار آمریکا شود، را در اذهان به وجود آورد.
در آن زمان، حداقل 75 درصد از گردش مالی روزانه 4 تریلیون دلاری بازارهای جهانی ارز (FX) که توسط بانک تسویه بین المللی (BIS) تعیین شده بود، از چهار ارز اصلی تشکیل می شد که شامل؛ دلار آمریکا (USD)، یورو منطقه یورو (EUR)، پوند انگلیس (GBP) و ین ژاپن (JPY) بود.
به غیر از تسلط بر گردش روزانه بازارهای فارکس (FX)، ارزهای موجود در «حق برداشت مخصوص» (SDR) در عملکردهای پرداخت، ذخایر و سرمایه گذاری ارز در اقتصاد جهانی تسلط دارند. جنجال رسانه‌ای بزرگ در چین به دنبال گنجاندن «ارز یوان» (RMB) در ترکیب SDR در اکتبر 2016، زمانی که وزن آن 10.9 درصد تعیین شد (دلار آمریکا 41.9 درصد سهم، یورو 37.4 درصد، GBP 11.3 درصد و ین 9.4 درصد بود). از سال 2022، سهم RMB در ترکیب SDR به 12.28 درصد افزایش یافته است، که چین هنوز آن را واقعاً مناسب وضعیت ابرقدرت در حال رشد خود در جهان نمی داند.
در سال های اخیر، دو کشور روسیه و چین در تلاش برای دور شدن از دلار و یورو، استفاده از ارزهای داخلی را در تسویه حساب های متقابل افزایش داده اند. مسکو به طور پیوسته سیاست دلارزدایی از تجارت خارجی خود را دنبال می کند و به ویژه استفاده از یوان را افزایش داده است. علاوه بر این که ارز چینی بیشتر در تسویه حساب های تجاری ظاهر می شود، برخی از شرکت های روسی شروع به انتشار اوراق قرضه با یوان کرده اند، در حالی که تعدادی از بانک ها سپرده هایی را به این ارز ارائه می کنند.
به گفته نواک، برای خرید تجهیزات مختلف از چین نیز از ارزهای ملی استفاده شده است. وی گفت که انتظار می رود در آینده نزدیک مسکو و پکن توافقنامه ای بین دولتی درباره مسیر صادرات گاز به شرق دور امضا کنند. از سوی دیگر مذاکرات بین دو کشور در مورد پروژه بزرگ نیروگاه سیبری 2، برای افزایش بیشتر عرضه گاز طبیعی روسیه به چین، ادامه دارد.
روسیه مدت‌هاست که همین دیدگاه را در مورد مزایای حذف هژمونی دلار آمریکا در قیمت‌گذاری جهانی هیدروکربن‌ها داشته است. این در حالیست که چین در دوران اوج جنگ تجاری خود در دوران بسیار غیرقابل پیش‌بینیِ رئیس جمهور سابق آمریکا، تمایلی برای به چالش کشیدن آشکار ایالات متحده نداشت.
از تجارت متمرکز دلار آمریکا با بزرگترین شرکای تجاری خود مانند هند و چین و حتی کشورهای عربی نیز به آن فکر می کردند. وی افزود: «اگر ایالات متحده برای بانک‌های روسیه ما مشکل ایجاد کنند، تنها کاری که باید انجام دهیم این است که دلار را جایگزین کنیم.» تقریباً در همان زمان، چین بورس آتی شانگهای را با قراردادهای نفتی به یوان (واحد تجاری ارز یوان) راه اندازی کرد. این استراتژی در ابتدا در مقیاس بزرگ در سال 2014 آزمایش شد، زمانی که گازپروم نفت سعی کرد محموله های نفت خام را به یوان چین و روبل با چین و اروپا تجارت کند.
سلب مسئولیت: تلاش گذارنیوز مبتنی بر ارائه محتوای مفید صرفاً جهت افزایش آگاهی مخاطب است و توصیه مالی محسوب نمی‌گردد.
مترجم: لیلا درخشان
ویراستار: تارا هدایتی
