واکنش بازارها به تغییر سکاندار بانک مرکزی
به گزارش گذارنیوز، تنها یک روز پس از آنکه صالح‌آبادی رو به دوربین ها گفت «شرایط ارزی کشور مشکلی ندارد»، آن هم در شرایطی که عملکرد بانک مرکزی با نوسانات قیمت ارز مورد انتقاد قرار گرفته بود، محمدرضا فرزین به عنوان سکاندار جدید بانک مرکزی معرفی شد. حال باید دید، استفاده از یک اقتصاددان می تواند منجر به کنترل بازارها شود یا خیر…
اوایل هفته جاری غالب بازارها در واکنش به تغییر رئیس بانک مرکزی قرمز پوش شدند. ناگفته پیداست که در بالا و پایین رفتن قیمتها رد پای دلار دیده می شود. تنها 5 روز قبل از انتخاب محمد رضا فرزین، صالح‌آبادی (ریاست پیشین بانک مرکزی) اعلام کرده بود «بازار غیر رسمی ارز را به رسمیت نمی شناسد». فرزین دانش آموخته دانشگاه علامه طباطبایی و یک چهره اقتصادی است. گفته می شود که اهل عدد و رقم و فرد واقع‌بینی است، بازار در اولین گام و در واکنش به تغییر صالح‌آبادی با ریزش مواجه شد.
موضع رئیس جدید بانک مرکزی کاملا شفاف است؛ سیاست گذار در بازار ارز مداخله خواهد کرد
اولین برداشت بازار از این گفته عرضه قدرتمند ارز در روزهای آینده بوده است. در واقع علت ریزش بازارها هم همین است؛ چرا که معامله‌گران با احتمال عرضه بالا، سعی کردند از معاملات ارزی خارج شوند. بازار سهام هم بی‌نصیب نمانده و در اولین روز هفته شاخص بورس با عقبگرد 3.45 درصدی، افت قابل توجهی را به ثبت رسانید. به این ترتیب روند افزایشی معاملات تهران کاهشی و نرخ‌ها هم تعدیل شد. به این ترتیب با عقب‌نشینی دلار از سقف تاریخی، هر قطعه سکه طلا در روز شنبه با 3 میلیون تومان کاهش وارد کانال 19 میلیون شد!
همه چیز خوب به نظر می رسد، بازارها در حال عقب‌نشینی بوده و فرزین در زمینه سازوکار جدید معاملات حواله نیما گفت، سیاست کلی این بانک تامین نیاز ارزی کشور با نرخ 25,800 تومان است. صرفاً سوال کوچکی مطرح است، و آن اینکه آیا ریاست بانک مرکزی می تواند بازارها را کنترل نماید؟
تغییر ساختار مدیریتی بانک مرکزی نشانه افزایش توجه دولت به بازار است. اما اگر رئیس کل بانک مرکزی می توانست بازار را به کنترل درآورد، چرا روسای پیشین اعم از بهمنی، سیف، همتی، کمیجانی و…نتوانستند بازارها را مسحور قدرت نهادی بانک مرکزی نمایند. در همین راستا، کامران ندری ( کارشناس پولی و بانکی و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق) گفت، گرچه صالح‌آبادی تمام تلاش خود را صرف مدیریت بازار کرد، اما باید پذیرفت رزومه ایشان از قبل هم نشان می داد که شاید تجربه لازم را در حوزه سیاست‌گذاری پولی نداشته باشند.
پر واضح است که ما نرخ تورم بالایی را تجربه می‌کنیم، فعالیت در چنین شرایط اقتصادی آسان نبوده، مستلزم تغییرات زیادی در نظام پولی و بانکی و حتی حوزه سیاست داخلی و خارجی کشور است. امیدواریم آقای فرزین و تیم جدید ایشان در این مسیر موفق باشند؛ از آنجا که آقای فرزین قبلا رئیس بانک کارآفرین بوده و کارهای اجرایی بزرگی هم انجام داده است.
آنچه مسلم است تغییر سیاست‌های کلان اقتصادی اهمیتی به مراتب بالاتر از تغییر مدیران دارد. براساس نظریات احمد حاتمی (مدیر عامل اسبق بانک صادرات)، تا زمانی که سیاست های کلان عوض نشود، نمی‌توان اقدامی اساسی در کشور انجام داد. موضوعی که امروز از اهمیت بالایی برخوردار است، افزایش بی رویه نقدینگی است.
کنترل بازار در گرو تامین تقاضا
بسیاری از جامعه شناسان اذعان دارند که اصل یک جامعه اقتصاد است و سایر بخش‌ها در واقع تابعی از آن به حساب می‌آیند. بنابراین اقتصاد زیربنا و اصل یک جامعه است و مسائل دیگر به شدت متاثر از اقتصاد است. به گفته هادی حق‌شناس (کارشناس اقتصادی)، مشکل اقتصاد ایران عدم تعادل در بازار داخلی و عدم ارتباط اقتصاد ایران با اقتصاد بین‌المللی است. حال منظور از این عدم تعادل چیست؟ نانوایی را در نظر بگیرید که افراد را به سمت خرید نان کنجدی سوق می‌دهد، چرا که از طریق نان کنجدی نانوایی خود را اداره می کند.
عدم تعادل به بیان حق شناس، یعنی عدم تعدل در دستمزد، نرخ ارز، نرخ سود بانکی و… به عبارتی با افزایش هزینه تولید، کالا با قیمت بالاتری عرضه شده و در سمت تقاضا هم قدرت خرید کاهش یافته است. به این ترتیب بعد از مدتی شرایط رکود به وجود می آید. با افزایش قیمتها در کنار رکود، با رکود تورمی مواجه می شویم. تمامی آنچه گفته شد براساس نظر علیرضا شریفی یزدی (جامعه شناس و استاد دانشگاه) باعث می‌شود افراد تمایلی به کار کردن نداشته باشند، که این برای جامعه خطرناک بوده و نه تنها باعث کاهش رشد اقتصادی می شود، بلکه بسیاری افراد را به سمت شغل‌های کاذب و سوداگری در بازار سوق می‌دهد.
بازار آزاد و تقاضای آن اهمیت ویژه‌ای در تعیین نرخ ارز دارد. این تقاضا از دو جهت است. اول تقاضای دلار برای وارد کردن کالا و دوم که بخش بزرگتر را هم شامل می شود، تقاضای سفته بازی است. دلال‌ها برای ایجاد نوسان به فاکتورهایی نیاز دارند که مهمترین آن بی‌ثباتی است. بانک مرکزی هم در این راستا یا باید مثل تیم همتی خود کنترل بازار آزاد را به دست گیرد یا از تمامی ارکان برای کنترل سفته بازی استفاده نماید.
در نهایت به این نظر عباس هشی (کارشناس حوزه پولی و بانکی)، اکتفا می کنیم که ابزار کنترل ارز عرضه و تقاضاست.
سلب مسئولیت: تلاش گذارنیوز مبتنی بر ارائه محتوای مفید صرفاً جهت افزایش آگاهی مخاطب است و توصیه مالی محسوب نمی‌گردد.
